در ازدواج دائم همان‌طور که می‌دانی اگر زوجین بخواهند از یکدیگر جدا شوند باید از هم طلاق بگیرند و به واسطه صیغه طلاق این عقد منحل شود اما در عقد موقت باید بررسی شود که به چه صورت است آیا می‌توان به وسیله طلاق این عقد را منحل نمود یا خیر که در این مقاله به بحث جدایی زوجین از یکدیگر در عقد موقت خواهیم پرداخت.
طلاق دارای اقسام گوناگونی است که یکی از آنها طلاق توافقی می باشد بدین معنا که زوجین تراضی می نمایند که از یکدیگر جدا بشوند .در صورت وقوع تفاهم و وجود وکیل طلاق توافقی دیگر لزومی به حضور زوجین در دادگاه نیست و حضور وکیل طلاق توافقی فرایند طلاق را تسریع می بخشد درخصوص طلاق توافقی بایستی که طرفین در مورد موضوعاتی همانند نفقه،مهریه ،جهیزیه و در صورت وجود فرزند در خصوص حضانت ونگهداری فرزند نیز باید به توافق رسیده باشند .
عقد موقت چیست ؟!
قبل‌از هر چیز بهتر است عقد موقت را توضیح دهیم ، عقد موقت عقدی است که بواسطه آن زوجین برای مدت معینی با مهریه معین وارد رابطه زوجیت می‌شوند.
این عقد را شیعیان پذیرفته‌اند و در خصوص این عقد به‌طور کامل در مقاله‌ای جداگانه به بحث و گفت‌وگو پرداخته‌ایم شما نیز می‌توانید با کلیک بر روی عبارت عقد موقت مطلب آن را بخوانید.
آیا عقد موقت با طلاق منحل می‌شود؟حق طلاق با کیست؟
در عقد موقت برای اینکه عقد باطل شود برخلاف عقد دائم که با طلاق که یکی از راه‌های انحلال عقد است باطل می‌شود در عقد موقت این‌چنین نیست و جدایی زوجین از شیوه‌های مختلف مانند بذل مدت، انقضای مدت عقد، فوت یکی از زوجین و فسخ نکاح می‌باشد که به هریک از این موارد خواهیم پرداخت.
بذل مدت
همان‌طور که می‌دانید ازجمله ارکان اصلی و الزامی در صیغه موقت ذکر مدت آن است پس در پی آن اگر مرد باقی‌مانده مدت عقد موقت را به زن ببخشد که اصطلاحاً به این عمل می‌گویند که مرد مدت را بذل نموده و این عقد منحل خواهد شد.
نکته‌ای که دراین‌میان باید به آن توجه نمود این است که بذل در عقد موقت در اختیار مرد است منتها اگر زن در عقد موقت دچار عسروحرج شود می‌تواند به دادگاه دادخواست دهد و مرد را ملزم به بذل مدت کند.
انقضای مدت
علاوه‌بر بذل مدت انقضای مدت نیز موجب می‌شود تا صیغه موقت پایان یابد و یکی از علل انحلال این عقد نیز به شمار می‌آید، یعنی اگر عقدی به‌صورت موقت و برای مدت یک‌سال منعقد گردد بعد از آنکه یک‌سال تمام شد عقد خودبه‌خود منحل شده و از بین می‌رود و پس‌از آن زن باید عده نگه دارد.
فوت
چه در عقد دائم و چه در عقد موقت اگر یکی از زوجین در اثنای مدت رابطه زوجیت فوت نماید عقد منحل‌شده و در این باب بین عقد دائم و موقت افتراقی نیست.
فسخ
در رابطه با فسخ نکاح در مطلب جداگانه‌ای به توضیح کامل و جامع پرداخته ایم اما به‌طورکلی فسخ نکاح در شرایطی است که زن یا مرد می‌توانند بدون رعایت و مقررات و تشریفات خاص عقد را فسخ کنند.
عده در عقد موقت
در ازدواج موقت نیز بعد از انحلال آن رابطه‌ی زوجیت پایان می‌بخشد و زن نیز باید مدتی را تحت عنوان عده نگه دارد و بعدازظهر اگر خواست می‌تواند مجدد به عقد فرد دیگری درآید.
عده در این عقد اعم از اینکه عقد به دلیل بذل مدت و یا انقضای مدت منحل‌شده باشد درهرحال مطابق با ماده ۱۱۵۲ قانون مدنی زن باید دو طُهر یا همان دو پاکی یا به‌عبارتی دو دفعه عادت ماهیانه کامل ببیند.
حال اگر زن به اقتضای سن و یا به دلایل دیگر مثل بیماری عادت زنانگی نبیند مدت عده به‌طورکلی ۴۵ روز برای او خواهد بود و اگر هم زن باردار باشد باید تا پایان زایمان و وضع حمل عده نگه دارد.
چنانچه شوهر در عقد موقت فوت کند عده این عقد همانند عقد دائم همان عده فوت است که ۴ ماه و ۱۰ روز خواهد بود و همچنین همان‌طور که می‌دانید نگه داشتن عده برای زن یائسه و زنی که پیش‌از نزدیکی و دخول عقد نکاح وی منحل می‌شود، ضروری نخواهد بود.
مهریه در عقد موقت به چه صورت است؟!
یکی از ارکان اصلی انعقاد عقد موقت تعیین مهریه است بدین نحو که مطابق با قانون یکی از شروط صحت عقد موقت تعیین مهریه است یعنی میزان مهریه باید در عقد ذکر و تعیین شود در غیر این صورت به استناد ماده ۱۰۹۵ قانون مدنی عقد باطل بوده و اثری ندارد.
در این زمینه برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به مقاله آن در همین سایت با کلیک بر روی مراجعه کنید.
آیا در عقد موقت اجرت‌المثل و نحله به زوجه تعلق میگیرد یا خیر؟!
در خصوص اجرت‌المثل، زوجه در صیغه موقت نیز می‌تواند از اجرت‌المثل بهره‌مند شود منتها باید چهار شرط محقق شود تا امکان مطالبه آن وجود داشته باشد شروط آن به‌شرح زیر است ؛
شرط اول : اول اینکه زوج به دستور شوهر در خانه اعمال و اقداماتی را انجام دهد که جزو وظایف شرعی او نباشد.
شرط دوم : حتما باید انجام کار از طرف زن بدون قصد تبرع باشد یعنی اینکه زن این کارها را به‌صورت رایگان انجام ندهد و همچنین قصد انجام آنها را به‌صورت رایگان و در رضای خدا نداشته باشد و در قانون ما نیز اصل بر عدم تبرع است و تمام کارهایی که عرفاً انجام می‌شود باید اجرت‌المثل داشته باشد.
در خصوص نحله نیز باید توجه داشت که در ازدواج موقت برای زوجه نحله وجود ندارد و نحله صرفاً برای ازدواج دائم است.
آیا دوران عده در عقد موقت به زن نفقه تعلق میگیرد؟!
با توجه به این که به طور کلی در ازدواج موقت زن مستحق نفقه نیست لذا به نظر میرسد نفقه دوران عده در این ازدواج هم موضوعیت پیدا نکند و در دوران عده نیز به زن نفقه تعلق نمیگیرد.
حضانت فرزندان در ازدواج موقت چگونه است؟!
حضانت فرزندان در عقد موقت تفاوتی با عقد دائم ندارد و حق حضانت فرزندان چه دختر و چه پسر تا هفت‌سالگی با مادر بوده و بعد از آن حضانت دختر تا نه‌سالگی و پسر تا پانزده‌سالگی با پدر است.
آیا با بخشیدن مهریه در عقد موقت خانم می‌تواند جدا شود؟
چه در ازدواج دائم و چه در ازدواج موقت اگر زن مهریه خود را ببخشد نمی‌تواند خودسر برای طلاق اقدام کند چراکه به‌طورکلی اختیار طلاق با مرد است اما خانم و آقا می‌توانند با یکدیگر به توافق برسند و به‌دنبال طلاق توافقی بروند.
در این‌جا زن همه و یا مقداری از مهریه خود را در قبال گرفتن طلاق( در ازدواج دائم ) یا حضانت فرزندان به مرد می‌بخشد و مرد نیز در طرف مقابل او را طلاق می‌دهد و یا حضانت فرزند را به‌صورت دائم به او می‌سپارد.
در عقد موقت نیز اگر زن مهریه خود را ببخشد و توافق با همسر داشته باشد می‌تواند از وی جدا شده و با بخشیدن مهریه از او بخواهد که الباقی مدت نکاح را به او بذل کند.
نتیجه راه های جدا شدن و پایان دادن مدت در صیغه و عقد موقت
یکی از آشنایان دختری هست 23 ساله که حدود پنج ماه قبل با پسری صیغه ی دوساله خوندن صیغه به صورت محضری نبوده ولی روحانی صیغه نامه مهر و امضا کرده و به هر دو طرف داده ایشون دو ماهی هست که درگیر هستن واسه جدا شدن و اصطلاحا پس خواندن صیغه ولی شخص مقابل زیر بار نمیره ایشون صیغه نامه رو پاره کردن.راه حل قانونی واسه این مشکل هست؟متاسفانه مشکل دیگه هم هست و اونم اینکه ایشون بخاطر دعوایی که داشتن بکارتشون آسیب دیده ولی نه به طور کامل و پزشکی که معاینه کرده گفته اگه شکایت کنن مجبور هستن عقد کنن.
چطور می شود بدون رضایت شوهر به عقد موقت پایان داد ؟
- ازدواج موقت یا صیغه نکاح زن و مرد برای مدت معلوم و با مهریه ی مشخص بوده که با پایان مدت رابطه ی زوجیت از بین می رود.
- ارکان اساسی ازدواج موقت تعیین مهر و مشخص نمودن مدت عقد می باشد و در صورتی که یکی از این دو وجود نداشته باشد، ازدواج موقت باطل است.
- تعیین مدت عقد و مهریه جزء شرایط اختصاصی صحت ازدواج موقت می باشد بنابراین شرایط دیگری که برای صحت نکاح موقت لازم است همانند شرایط صحت نکاح دائم می باشد. این شرایط عمومی عبارت است از اهلیت طرفین، قصد و رضای طرفین، بالغ بودن طرفین، مجرد بودن زن، عدم وجود مانع در ازدواج زن و مرد و جاری نمودن صیغه محرمیت توسط طرفین یا عاقد. تفاوت دیگری که در نکاح موقت با دائم وجود دارد در آثار عقد است؛ نفقه و ارث بری وجود ندارد با این حال در خصوص نفقه طرفین می¬ توانند در عقد شرط نفقه را لحاظ نمایند اما در صورتی که این شرط مقرر نشود تکلیفی بر گردن مرد از این بابت نخواهد بود.
- در رابطه با راه های جدا شدن در صیغه، عقد و ازدواج موقت باید گفت طلاق در عقد موقت وجود ندارد. موارد انحلال عقد موقت شامل فوت یا جنون یکی از طرفیت، انقضای مدت معین شده یا بخشش مدت باقی مانده توسط مرد، عیوب زن یا مرد که به موجب قانون حق فسخ نکاح برای طرف مقابل ایجاد می کند، می باشد.
- لازم به ذکر است که ازدواج موقت زن تنها با یک مرد امکان پذیر بوده و زن نمی تواند به صیغه ی چند مرد بطور همزمان درآید هرچند موقت باشد اما برای مرد از این نظر محدودیتی نمی باشد.
