انواع کپسول آتش نشانی و کاربرد آنها

کپسول آتش نشانی مخزنیست استوانه ای شکل که با مواد مخصوصی تحت فشار پرشده و در هنگام آتش سوزی به ما کمک می کند تا آتش را مهار و از گسترش آن جلوگیری نماییم. با توجه به اینکه انواع آتش با هم متفاوت است؛ نحوه مواجهه با آن نیز متفاوت و وابسته به ماهیت آتش می باشد. به همین جهت در طول زمان کپسول های آتش نشانی مختلفی به وجود آمده است که هر کدام از آنها برای حریق های متفاوت مناسب و قابل استفاده است. با ما همراه باشید تا با انواع کپسول آتش نشانی و کاربرد های آنها با هم آشنا شویم.

در هنگام خرید کپسول آتش نشانی شما به این سوال برخورد خواهید کرد که (چه نوع کپسولی را می بایست بخرم) ، مقاله زیر می تواند به شما کمک کند، تصمیم درستی را در هنگام خرید بگیرید. همینطور شما می توانید با برقراری تماس با کارشناسان شرکت ماهان گستر همگام؛ مشاوره رایگان گرفته و خرید خود را با خیال راحت انجام دهید. در زیر با انواع کپسول آتش نشانی و مشخصات و ماهیت هر کدام آشنا خواهید شد :

• کپسول پودر و گاز
• کپسول CO2
• کپسول فوم
• کپسول آب و گاز
• کپسول بیوورسال

انواع کپسول آتش نشانی از لحاظ وزن

با توجه به مساحت محل نصب کپسول و حجم و نوع مواد قابل اشتعال موجود در محیط می توان وزن کپسول آتش نشانی را مشخص نمود. کپسول های آتش نشانی معمولاً تا وزن های 12 الی 14 کیلوگرم به صورت دستی و در وزن های بیشتر به صورت چرخدار طراحی شده اند. هرچه وزن کپسول بیشتر باشد، سطح پوشش آن (یعنی مساحتی که خاموش کننده قادر به اطفاء حریق می باشد) نیز بیشتر است. طبق استاندارد، کپسول هایی که دارای وزن کمتر از 18 کیلوگرم می باشد را در ارتفاع 1 متر و بیشتر از 18 کیلوگرم را در ارتفاع 1.5 متر نصب می کنند به طوری که سر کپسول در این ارتفاع قرار بگیرد.برای اطلاع بیشتر در خصوص استاندارد نصب کپسول آتش نشانی این مطلب می تواند به شما کمک کند.

معرفی اجزای کپسول آتش نشانی

عموماً کپسول های آتشنشانی دارای قسمت های زیر است :

• یک بدنه استوانه ای که داخل آن بسته به نوع کپسول ، پودر ، آب ، و یا گاز CO2 تحت فشار وجود دارد.
• دسته نگهدارنده که جهت جابه جایی کپسول از آن استفاده می شود.
• پین که به صورت یک سوزن بین اهرم و دسته قرار می گیرد و تا از پلمپ خود جدا نشود امکان خروج محتویات داخل سیلندر را نمی دهد.
• اهرم یا ضامن که با فشار دادن آن پس از بیرون کشیدن پین باعث خروج محتویات کپسول می شود.
• شیلنگ هدایت کننده که باعث افزایش سرعت مواد و هدایت دقیق آن به روی آتش می شود. در کپسول های CO2 به صورت شیپور مانند می باشد.

رنگ کپسول آتش نشانی

کپسول های آتش نشانی در گذشته معمولاً با رنگ های مختلفی نشان داده می شدند تا کاربر بتواند به طور سریع از کپسول مناسب استفاده نماید. مثلاً کپسولهای با محتوای آب به رنگ قرم، کپسول های CO2 به رنگ سیاه ، کپسول های حاوی پودر به رنگ آبی و کپسول های بیوورسال به رنگ سبز می باشند. اما در ایران معمولا اکثر کپسول ها به رنگ قرمز بوده و تفاوت هر کدام را به صورت نواری رنگی بر روی بدنه آن مشخص می کنند.

کاربرد انواع کپسول آبی چیست؟

کپسول آتش نشانی آبی برای آتش سوزی های کوچک و ساده همچون دسته A ( کاغذ و مواد خشک ) کاربرد دارند. این کپسولها در چند طبقه بندی مختلف تولید می‌شوند.

• با اسپری کردن قطرات آب بر روی محل احتراق، موجب خنک شدن آنها و جلوگیری از حریق می‌شوند. این خاموش کننده ها را به هیچ وجه نباید برای خاموش کردن آتش های ناشی از سوختن مواد الکتریکی بکار برد.
• خاموش کننده های آبی با مواد افزودنی : این کپسول ها با فوم یا کف مخلوط شده‌اند.
• کپسولهای آتش نشانی بخار آب که بوسیله قطره های بسیار ریز آب، که اندازه آنها بسیار کوچکتر از قطرات اسپری شده می‌باشد محل مورد نظر را خنک کرده و مانع ادامه فرایند آتش سوزی می‌شوند. از ویژگی های این مدل می‌توان به کوچک بودن قطرات آب در آن اشاره کرد. این موضوع برد محدوده فعالیت آنها را کوچکتر خواهد کرد اما میزان تاثیرگذاری آنها به دلیل سطح مقطع بیشترشان چندین برابر افزایش می‌یابد.

یکی از مشکلاتی که این خاموش کننده ها دارند این است که در دمای کمتر از 4 درجه یخ می‌زنند و غیر قابل استفاده خواهند شد. اما معمولا در این نوع خاموش کننده برای رفع این مشکل از ضد یخ هایی استفاده می‌شود که در دمای ۴۰- درجه سانتیگراد قابل استفاده باشند.

قدرت پرتاب خاموش کننده های آبی طبق استاندارد انگلیس 7 متر بوده اما این استاندارد در آمریکا به 10 تا 12 متر تغییر می‌کنند. همچنین مدت زمان تخلیه خاموش کننده ها بصورت مداوم طبق استاندارد انگلیس 60 ثانیه می‌باشد اما طبق استاندارد آمریکا ۵۵ ثانیه بوده است. لازم به ذکر است که این نوع خاموش کننده در زمان شارژ کپسول به صورت کامل دارای ۱۰ بار یا PSI۱۵۰ فشار می‌باشد.

انواع کپسول آتش نشانی آب و گاز

این نوع خاموش کننده ها نیز تحت فشار آب می باشد و محتوی سیلندر آن با آب و محلول ضد یخ است. همچنین این دو نوع خاموش کننده ها برای جلوگیری از زنگ زدگی داخل سیلندر با یک لایه نازک از پلاستیک و ماده ضد زنگ پوشیده شده‌اند تا از زنگ زدگی آن جلوگیری شود.

اما تفاوت این دو خاموش کننده در نوع عامل فشار آنها می‌باشند که برای تامین خاموش کننده از گاز، گاز CO2 تحت فشار در یک سیلندر کوچک به نام کارتریج استفاده می‌شود. در خاموش کننده های آب و گاز، خروج گاز معمولا غیر قابل کنترل بوده و زمانی که گاز ذخیره شده در کارتیج آزاد شود دیگر غیر قابل بازگشت خواهد بود. همچنین مقدار تخلیه هر دو نوع خاموش کننده 95% در زمان شارژ کامل است.

انواع کپسول آتش نشانی پودری

این کپسول ها رایج ترین نوع خاموش کننده بوده و می‌توانند برای انواع آتش سوزی های نوع  A, B, C, D, E  مورد استفاده قرار بگیرند. استفاده از این خاموش کننده ها در فضای بسته توصیه نمی‌شود و می‌تواند به بینائی و دستگاه تنفسی صدمه بزنند. در یک تعریف کلی می‌توان گفت بهترین عملکرد کپسول های آتش نشانی پودر خشک در فلزات و آتش سوزی نوع D مشاهده می‌شود.

فراموش نکنید بهتر است هر ماه یکبار محفظه آن را سر و ته کنید و دوباره در محل خود قرار دهید تا مواد داخل آن ته نشین نشوند. این خاموش کننده ها معمولا با یک برچسب آبی می‌شوند. البته این مورد در بسیاری از کشور ها و برند های تولید کننده متفاوت است. همچنین برخلاف دیگر انواع خاموش کننده، شعله های آتش را خنک نمی‌کنند.

کلاس های مختلف آتش

شش نوع مختلف از کلاس های آتش وجود دارد و در اینجا لیست دقیقی از انواع آتش در هر طبقه آورده شده است:

• کلاس A : آتش سوزی ناشی از مواد قابل احتراق از جمله کاغذ، پارچه، چوب و سایر مواد جامد قابل اشتعال.
• کلاس B :آتش سوزی ناشی از مایعات قابل اشتعال مانند رنگ، سقز یا بنزین و غیره.
• کلاس C : آتش سوزی ناشی از گازهای قابل اشتعال از جمله متان، بوتان یا هیدروژن .
• کلاس D :آتش سوزی ناشی از فلزات قابل احتراق از جمله پتاسیم، آلومینیوم یا منیزیم و غیره.
• آتش‌های کلاس F :شامل آتش‌هایی است که در اثر روغن‌های پخت و پز مانند آتش‌سوزی در تابه ایجاد می‌شوند.
• آتش‌سوزی الکتریکی : آتش‌سوزی‌هایی که شامل تجهیزات الکتریکی می‌شوند، اما با حذف قطعه الکتریکی، کلاس آتش تغییر می‌کند.

انواع خاموش کننده ها

کپسول های آتش نشانی اطفاء کننده های فوری آتش هستند. آنها قبل از رسیدن آتش نشان ها به کنترل آتش های کوچک کمک می کنند.  انواع مختلفی از کپسول های آتش نشانی وجود دارد، اما رایج ترین آنها 1. پودر  2. دی اکسید کربن (CO2)   3. فوم  4. شیمیایی مرطوب و 5. آب است.

• خاموش کننده های پودری: اینها مواد شیمیایی خشک به رنگ قرمز با سیلندرهای نوار آبی هستند. آنها اغلب در خانه ها و ادارات دیده می شوند. در آتش سوزی های کلاس A، B و C موثر است.
• خاموش کننده های CO2: حاوی دی اکسید کربن، یک گاز غیر قابل اشتعال، و بسیار تحت فشار هستند. اینها تنها مواردی هستند که برای آتش سوزی های الکتریکی توصیه می شوند. آنها همچنین برای آتش سوزی مایعات قابل اشتعال مناسب هستند.
• خاموش کننده فوم: اینها قرمز با نوار کرم یا سیلندرهای برچسب دار هستند. عوامل فوم گرمای موجود در آتش را از بین می برند و همچنین اکسیژن را از سایر عناصر جدا می کنند. خاموش کننده های فوم را می توان فقط در آتش سوزی های کلاس A و B و با کارایی محدود در آتش های کلاس F استفاده کرد.
• خاموش کننده شیمیایی مرطوب: آنها برای آتش سوزی های کلاس A و F بسیار مفید هستند. آنها عمداً برای خاموش کردن آتش های ناشی از روغن های پخت و پز و سایر مواد چرب طراحی شده اند.
• خاموش کننده آب: اینها در سیلندرهای قرمز رنگ جامد عرضه می شوند. آنها فقط برای آتش سوزی های کلاس A مناسب هستند، عنصر گرما را از بین می برند، و قطعا برای آتش سوزی های کلاس B که می توانند مایع قابل اشتعال و کلاس C را که می تواند شوک الکتریکی ایجاد کند، مفید نیستند.