مالیات یکی از مهم‌ترین ابزارهای مالی به حساب می‌آید که می‌تواند به عنوان یک سوپاپ اطمینان اقتصادی عمل کند. اما همیشه افرادی که موظف به پرداخت مالیات شده‌اند، در صدد یافتن راه‌هایی برای کاهش میزان مالیات پرداختی خود هستند. در این مقاله برخی از روش‌های قانونی که می‌تواند تا حدودی مبلغ مالیات را کاهش دهد مورد بررسی قرار می‌دهیم.
مالیات یکی از منابع درآمدی مهم برای دولت‌های مختلف است که هم می‌تواند بخش عمده‌ای از هزینه‌ها را تأمین کرده و هم به عنوان ابزار مالی مناسب برای کنترل اقتصاد کشور به کار گرفته شود. با افزایش و رشد نقدینگی در سطح جامعه، دولت با افزایش نرخ مالیات شرایطی را فراهم می‌کند که نقدینگی و تورم ناشی از آن کنترل شود. همچنین در شرایط رکود و کم تحرکی اقتصاد نیز، دولت‌ها می‌توانند با کاهش نرخ‌های مالیاتی در رشد و شکوفایی اقتصاد نقش مهمی ایفا کنند.
در قوانین حاکم بر کشور، پرداخت مالیات با انواع و اقسام مختلف مشخص شده است. به طور کلی مالیات‌ها در ایران را می‌توان در دو دسته مالیات‌های مستقیم و مالیات‌های غیرمستقیم تقسیم‌بندی کرد. مالیات‌های غیر مستقیم به مالیات‌هایی گفته می‌شود که مانند مالیات بر ارزش افزوده، هنگام مصرف کالاها و خدمات دریافت می‌شود. مالیات‌های مستقیم به مالیات‌های گفته می‌شود که به صورت مستقیم از مشمولانی که توسط قانون تعیین شده است دریافت می‌شود. مشمولان مالیات مستقیم باید بر اساس اظهارنامه مالیاتی که تنظیم می‌کنند نسب به پرداخت مالیات خود اقدام کنند. مشاوره مالیاتی شامل خدماتی است که طی آن فرد حقیقی یا حقوقی از تمام قوانین مالیاتی جدید اطلاع پیدا می کند.
دولت‌های از مالیات‌های پرداختی برای هزینه کردن در امور عمومی جامعه استفاده می‌کنند و در صورت استفاده صحیح می‌توانند رفاه و آبادانی در جامعه به ارمغان آورند. بسیاری از مؤدیان مالیاتی از جمله شرکت‌ها و فعالان اقتصادی به دلیل مشکلات اقتصادی حاکم بر کشور عقیده دارند که پرداخت مالیات با نرخ‌های موجود برای آن‌ها به صرفه نبوده و به همین دلیل به دنبال راه‌های و روش‌های مختلف کاهش میزان مالیات خود به صورت قانونی هستند.
روش‌های قانونی کاهش میزان مالیات
روش‌های مختلفی برای کاهش میزان مالیات پرداختی به صورت قانونی وجود دارد، اما در قدم اول بهتر است بدانیم که مالیات به چه مبالغی تعلق می‌گیرد. مبلغ مشاغل و صاحبان کسب و کار 39 میلیون 600 هزار تومان برای سال 1401 در نظر گرفته شده است. همچنین این مبلغ برای کارمندان و شاغلین دولتی و غیر دولتی نیز 5 میلیون و 600 هزار تومان تعیین شده است. به این معنی که افراد تا سقف این مبالغ معاف از پرداخت مالیات بوده و در صورتی که هرچه میزان درآمد آن‌ها از این میزان بیشتر شود، مبلغی که به عنوان مالیات باید بپردازند نیز بیشتر می‌شود.
از جمله روش‌های قانونی برای کاهش میزان مالیات پرداختی مشاغل و صاحبان کسب و کار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
به جای و جریمه‌های پرداخت نکردن مالیات، می‌توان از راه‌های قانونی مالیات را کاهش داد
ارائه به موقع اظهارنامه مالیاتی
همانطور که گفته شده بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم، صاحبان مشاغل و کسب و کار برای تعیین مالیات سالیانه خود باید در بازه زمانی معینی که توسط دولت تعیین شده است نسبت به تکمیل و تسلیم اظهارنامه مالیاتی خود اقدام کنند. در صورتی که صاحبان مشاغل و کسب و کارها، هر سال در مدت زمان تعیین شده نسبت به تکمیل خود و تحویل آن اقدام کنند، با کاهش میزان مالیات در سال‌های آتی مواجه می‌شوند.
به منظور تکمیل اظهارنامه مالیاتی تمام جزئیات مربوطه به هزینه‌ها و درآمدها باید ثبت شود. در زمان تکمیل اظهارنامه مالیاتی مربوط به شغل یا کسب و کار خود از افراد آشنا به این امور کمک بگیرید تا تمامی جزئیات لازم به صورت دقیق و بدون اشتباه ثبت شود؛ زیرا یکی از اساسی‌ترین مبانی تعیین مبلغ مالیات مشاغل، جزئیات درآمدی و هزینه‌ای ثبت شده در اظهارنامه مالیاتی است.
پرداخت به موقع مالیات
پس از تکمیل اظهارنامه و ارائه آن در وقت تعیین شده، سازمان امور مالیاتی آن را بررسی کرده و در نهایت مبلغ قابل پرداخت به عنوان مالیات را تعیین می‌کند. در صورتی که صاحبان مشاغل و کسب و کارها در مدت تعیین شده برای پرداخت مالیات اقدام کنند و جزو مؤدیان خوش حساب قرار بگیرند می‌توانند از تخفیف‌های مالیاتی مربوط به خوش حسابی بهره‌مند شوند. در صورتی که مؤدیان 3 سال پیاپی اظهارنامه مالیاتی خود را در موعد مقرر ارائه داده و مبلغ تعیین شده بابت مالیات را نیز پرداخت کنند، می‌توانند به میزان 5 درصد از مالیات کل این 3 سال را در قالب تخفیف مالیاتی دریافت کنند. دادرسی مالیاتی ، فرآیند قانونی اعتراض به رای صادره از امور مالیاتی است
محاسبه دقیق و اظهار اسناد و مدارک هزینه‌ها
بر اساس قوانین مالیاتی کشور، مبلغی که مؤدیان باید به عنوان مالیات پرداخت کنند متناسب با درآمد و میزان سود آن‌ها در عملیات مادی به صورت سالانه محاسبه شده و پس از کسر از هزینه‌ها و استهلاک دارایی‌ها به مؤدی جهت پرداخت اعلام می‌شود. هزینه‌هایی که مؤدیان در جریان مراودات مالی انجام داده‌اند در نهایت از مجموع سود کسب کرده کسر شده و مبلغ باقیمانده به عنوان مبنای تعیین مالیات در نظر گرفته می‌شود. برای کاهش میزان مالیات، مؤدیان باید کلیه مدارک و سندهای مربوط به هزینه در مراودات مالی سالیانه خود را به صورت دقیق محاسبه، تنظیم و تسلیم نمایند تا این مبالغ از مالیات آن‌ها کسر شود.
محاسبه و ثبت استهلاک دارایی‌ها
بسیاری از مشاغل و کسب و کارها، دارایی‌هایی دارند، مانند ابزار و ماشین‌آلات، که به مرور زمان مستهلک شده و ارزش اولیه خود را از دست می‌دهند. یکی از راه‌های قانونی کاهش میزان مالیات برای این دست از مشاغل ارائه مدارک دقیق از محاسبه ارزش و استهلاک دارایی‌ها است.
اظهار میزان درآمد سال قبل در اظهارنامه مالیاتی
برای کاهش میزان مالیات خود، میزان و رقم درآمد سال قبل خود را به عنوان درآمد امسال در اظهارنامه ثبت کنید. در صورتی که مؤدیان درآمد سال جاری را کمتر از سال قبل اعلام کنند، بازرسان مالیاتی برای بررسی دقیق‌تر و جزئی‌تر دفاتر، اسناد و مدارک اقدام کرده و این امکان وجود دارد که به رقمی بالاتر از سال قبل دست پیدا کنند که این اتفاق به ضرر مؤدی تمام می‌شود. به همین دلیل توصیه می‌شود در صورتی که مؤدیان مالیات تعیین شده برای سال گذشته را قبول دارند و به آن معترض نیستند و آن را به صرفه می‌دانند، درآمد سال قبل خود را به عنوان درآمد سال جدید در اظهارنامه خود ثبت کنند.
پیگیری قوانین مربوط به معافیت‌های مالیاتی
هر ساله نرخی که به عنوان مالیات بر درآمد تعیین می‌شود با سال گذشته تفاوت دارد و ممکن است که این مبلغ کم یا زیاد شود. همچنین این احتمال وجود دارد که بر اساس بازنگری در قوانین برخی از مشاغل و کسب و کارها یا خدمات با معافیت پرداخت قسمتی یا کل مالیات خود مواجه شوند. به همین دلیل این موضوع اهمیت دارد که مؤدیان پیش از تکمیل اظهارنامه مالیاتی و ارائه آن جدیدترین قوانین در این حوزه را مرور کرده و نسبت به آن آگاهی کافی داشته باشند تا در صورتی که مشمول معافیت هستند بتوانند از آن بهره‌مند شوند.
جزیی‌ترین هزینه‌های سازمانی را در قالب فاکتور ارائه کنید تا میزان سود خالص و ناخالص شرکت، کاهش پیدا کند
نگهداری از جزئی‌ترین فاکتورهای هزینه
همانطور که گفته شد یکی از عواملی که در کاهش میزان مالیات نقش دارند، هزینه‌ها هستند. به همین دلیل مؤدیان باید در ثبت و نگهداری کلیه اسناد و فاکتورهای مربوط به هزینه خود در طول سال اهتمام بورزند. کوچک‌ترین و جزئی‌ترین فاکتورهای هزینه مانند هزینه صرف غذا در طول مأموریت خارج از سازمان و غیره باید ثبت و نگهداری شوند. شاید این هزینه‌ها در نگاه اول ناچیز به نظر برسند اما در طول یک سال مبلغ بالایی می‌شوند که در صورت ارائه همراه با اظهارنامه مالیاتی می‌تواند در کاهش مالیات مؤثر باشد. سازمان امور مالیاتی کشور در سال های اخیر، تلاش نموده است که ارائه کلیه خدمات خود را به صورت آنلاین انجام دهد.
کمک به مراکز خیریه و مؤسسات عام‌المنفعه
بر اساس قوانین مالیاتی کشور، یکی از راه‌های مؤثر در کاهش میزان مالیات پرداختی، کمک به مراکز خیریه و مؤسسات عام‌المنفعه است. مؤدیان می‌توانند اسناد و فاکتورهای مربوط به کمک به این مؤسسات را ثبت و نگهداری کرده و در زمان مورد نیاز برای برخورداری از تخفیف‌های مالیاتی ارائه دهند.
