مطابق قانون یکی از ادله اثبات دعوی یا خواسته در دادگاه‌ها، شهادت دادن گواه یا شاهدان است. در شهادت، شخصی امری را به سود یکی از دو طرف دعوی بیان می‌کند. برای پیدا کردن بهترین موسسه حقوقی در شیراز کلیک کنید.
در واقع، وقوع خبری را به محضر دادگاه اطلاع رسانی می‌نماید و شهادت در کلیه امور کیفری و حقوقی یکی از ادله اثبات ادعا به شمار می‌آید. برای گرفتن بهترین وکیل شیراز به سایت مراجعه کنید.
شهادت بر تحقق واقعه‌ای یا همان گواهی بر آن امر، در زمان‌های قدیم دارای ارزش و اعتبار نامحدودی بود و به وسیله آن هر ادعایی قابل اثبات بود و هم اکنون نیز شهادت، نقش بسیار مهمی در نظام قضایی و حقوقی کشور ما ایفا می‌کند، زیرا همانگونه که ذکر شد شهادت به عنوان یکی از دلایل مهم اثبات دعوا در قانون مدنی و آیین دادرسی مدنی و تحت عنوان ادله اثبات دعوا از آن نام برده شده است یعنی اغلب دعاوی که در مراجع قضایی مطرح می‌شوند، به وسیله شهادت شاهدان به اثبات خواهد رسید.
بر اساس گزارشات mastervakil شهادت در لغت به معنای گواهی دادن به ضرر یا نفع دیگران، در دادگاه صالح است. قانونگذار، شهادت صوری را در نظام حقوقی ما جرم‌انگاری نموده است.
با اینکه ممکن است در برخی پرونده‌ها، شهادت، تاثیر بسیار زیادی در حکم نهایی داشته باشد، اما در موارد زیادی دیده شده که برخی اشخاص با گرفتن پول یا هر منفعت دیگری، به دروغ شهادت صوری داده‌اند و این امر موجب شده، حکم نهایی دادگاه به کلی مسیر دیگری پیدا کند.
با این وجود قانونگذار برای شهادت کذب و دروغ، مجازات‌های مناسبی پیش‌بینی نموده که در قانون شاهد کاذب، محکوم به حبس و جزا نقدی می‌گردد.
شهادت شهود چه نقشی در دادرسی بین اصحاب دعوا دارد؟
هم اکنون در قوانین اغلب کشورها موضوع شهادت گواهان قسمتی از مواد قانونی را به خود اختصاص داده است. احضار گواهان یا شاهدان در بسیاری از دعاوی کیفری بر حسب تقاضای شاکی یا متهم و به تشخیص قاضی رسیدگی کننده صورت می‌گیرد.
شخصی که به عنوان شاهد برای بیان شهادت از وقوع امری در دادگاه حاضر می‌گردد باید دارای ویژگی‌ها و شرایط خاصی باشد که در قانون به آن اشاره شده است.
مطابق با ماده 1257 قانون مدنی «هر فردی که مدعی حقی باشد، باید آن را اثبات کند و مدعی علیه هرگاه در مقام دفاع مدعی امری شود که محتاج دلیل باشد اثبات امر به عهده خود اوست.»
طبق این ماده قانونی هر شخصی که ادعایی دارد باید آن را به اثبات برساند. در برخی از دعاوی ممکن است خوانده مدعی امری گردد که برای اثبات آن باید به دادگاه دلیل ارائه نماید و برطبق ماده 1258 قانون مدنی شهادت یکی از این ادله اثبات دعوی است.
گواهی یا شهادت در معنای اعم به معنای ارائه اخبار شخصی نزد مراجع قضایی از شنیده‌ها، دیده‌ها یا سایر آگاهی‌هایی می‌باشد که به طور کاملا اتفاقی دیده یا به خواست طرفین دعوی کسب کرده است.
شهادت در نظام حقوقی ایران به چند دسته تقسیم می‌گردد؟
شهادت مستقیم
یکی از اقسام شهادت، شهادت به طور مستقیم است که طی آن شخص شاهد یا گواه، شاهد بروز رخدادی بوده یا امر واقع‌شده‌ای را شنیده باشد (مثل: جاری شدن صیغه عقد) یا آن را لمس نموده باشد (مثل: لمس دسته اسکناس.)
شهادت بر شهادت شاهد
قسم دیگر از انواع شهادت، شهادت بر شهادت شاهد یا همان گواهی بر گواهی اوست که به شهادت شخصی که امر مورد اختلاف طرفین دعوی را نشنیده، ندیده و لمس نکرده باشد ولی آن واقعه را از شخصی که شنیده، دیده یا لمس کرده است، در دادگاه نقل قول می‌نماید.
مطابق قانون شهادت بر شهادت کاملا معتبر می‌باشد و چنانچه شهادت، به شهادت فرد قابل اعتمادی باشد که به دلایلی در دادگاه حاضر نشده است معمولا قابل پذیرش است.
مطابق ماده 231 قانون آیین دادرسی مدنی «در تمام دعاوی که جنبه حق الناسی دارد اعم از امور جزایی یا مدنی به علت بیماری، غیبت، سفر، حبس و غیره که حضور گواه اصلی متعذر یا متعسر باشد گواهی به شهادت گواه اصلی قابل استماع است.»
شهادت بر تحقیق محلی
یکی دیگر از انواع شهادت شهود، اعلام آگاهی از تحقیق محلی است. در این حالت شاهد انعکاس دهنده واقعه‌ای خواهد بود که دهان به دهان در محلی پیچیده است.
جرم شهادت صوری یا دروغ چیست؟
همانگونه که ذکر شد شهادت یکی از ادله اثبات دعوا چه در مسائل حقوقی و چه در مسایل کیفری است. جرم شهادت دروغ، که متاسفانه هم اکنون نیز به یک پدیده رایج در محاکم مبدل گردیده است، به این معنا است که شخصی، شهادتی بر خلاف حقیقت و واقعیت امر می‌دهد.
به عبارتی در نزد مقام قضائی و در دادگاه، به دروغ و بر خلاف آن چه که در حقیقت واقع شده است، شهادت و گواهی می‌دهد، که گاهی ممکن است شهادت او تأثیر بسیار زیادی در حکم نهایی دادگاه داشته باشد.
طرق شکایت و رسیدگی به جرم شهادت دروغ چگونه است؟
برای بی اثر کردن آثار حکم صادرشده با استناد به شهادت دروغ، باید ابتدا یک شکایت کیفری از شاهد، با عنوان شهادت کذب مطرح گردد.
برای اثبات این ادعا، شخصی که مدعی جرم شهادت دروغ است باید با داشتن دلایل قانع کننده، شکوائیه و لایحه‌ای ارائه کرده و به دادگاه ارائه نماید. شاکی، برای اعلام شکایت خود، باید به دفاتر خدمات قضایی، مراجعه نموده و بعد از تکمیل فرم شکایت، شکوائیه خود را به ثبت برساند.
ثبت این اعتراض به شکل الکترونیکی صورت می‌گیرد. برای تعقیب شاهد صوری باید کذب بودن گواهی او نزد قاضی و براساس حکم قطعی دادگاه به اثبات برسد.
پس از طرح شکایت، شکوائیه به دادسرای محل وقوع جرم ارجاع داده شده و مقامات دادسرا تحقیقات مقدماتی در خصوص شکایت از شهادت دروغ را به عمل خواهند آورد.
دادسرا، فقط اختیار انجام تحقیقات را بر عهده داشته و قادر نخواهد بود رای به مجازات صادر نماید. لذا چنانچه شکایت شاکی درست در نظر گرفته شود باید پرونده به همراه قرار جلب به دادرسی، برای صدور رای نهایی به دادگاه کیفری ارسال گردد.
دادگاه کیفری نیز با بررسی اسناد و مدارک موجود در پرونده، دلایل شاکی و تحقیقات انجام شده توسط دادسرا، رای نهایی را صادر می‌نماید و متهم را به مجازات قانونی مقرر در قانون محکوم می‌کند.
چه مدارکی برای طرح شکایت شهادت صوری و دروغ مورد نیاز است؟
همانگونه که قبلا نیز ذکر شد، در طرح شکایت یا هر ادعایی، شما باید تمامی مدارک و مستنداتی را که دلالت برحقانیتتان دارد، در صورت نیاز به دادگاه ارائه کنید و آنها را به همراه لایحه دفاعیه حتما ضمیمه پرونده نمایید.
توجه داشته باشید که بر اساس قانون، برای اثبات هر دعوایی از سند، اقرار، شهادت، قسامه و سوگند می‌توان استفاده کرد هر چند علم و آگاهی قضات نیز در بسیاری از پرونده‌ها خصوصاً پرونده‌های کیفری بی تاثیر نیست.
طرح و پیگیری شکایت یا دفاع از اتهامات وارده در خصوص اثبات شهادت کذب چقدر زمان میبرد؟
همان گونه که ذکر شد، جرم شهادت دروغ از جمله جرایم کیفری است و طبق قاعده دراء معمولا برای انتصاب عنوان اتهامی به متهم، باید دلایل محکم و قانع‌کننده‌ای ارائه شده باشد تا قرار جلب به دادرسی صادر گردد و الا دادسراها سریعا قرار منع تعقیب صادر خواهند کرد.
البته در صورت اثبات اتهام انتصابی می‌توان عنوان کرد که طرح شکایات در مسایل کیفری نیز کمی زمان بر است و با عنایت به مراحل مختلف رسیدگی به این شکایات از جمله مرحله دادسرا، دادگاه و مرحله تجدیدنظر، می‌توان گفت که تخمین زمان شروع و خاتمه طرح شکایت به هیچ وجه قابل پیش بینی نیست و رسیدگی به دلایل در این شکایت، احتمال زمان بر شدن آن را افزایش می دهد.
البته همانگونه که قبلا نیز ذکر شد، پیش گویی زمان در پرونده های حقوقی و کیفری در هر زمینه ای، در اغلب مواقع کاملا دقیق نیست. ولی مطمئنا کارشناسان و وکلای شاغل در این حوزه، با تجربه ای که در پیگیری و انجام پرونده های مختلف در این مقوله کسب نموده اند، می توانند بهترین و سریع ترین مسیر را برای شما انتخاب نمایند.
برای جلوگیری از رد درخواست یا شکایت خود در مراجع قضایی، می توانید قبل از طرح آن، حتما با مشورت گرفتن از یک وکیل کیفری در حوزه فعالیت فوق، مسیر موفقیت پرونده خود را بررسی نمایید.
شرایط تحقق جرم شهادت دروغ
1- ادای شهادت دروغ باید در دادگاه (اعم از عمومی و اختصاصی) به عمل آید. لذا شهادت در خارج از دادگاه و نیز مراجعی که به آنها دادگاه اطلاق نمی‌شود، مشمول حکم این ماده نیست.
2- ادای شهادت باید نزد مقامات رسمی باشد؛ از این رو چنانچه فردی که استماع شهادت می‌کند، صلاحیت استماع آن را نداشته باشد، نمی‌توان ادای شهادت را مشمول ماده 650 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی دانست.
