چرا باید سنگ ساختمانی دارای شناسنامه بخریم؟

شناسنامه سنگ ساختمانی چیست؟

شناسنامه سنگ ساختمانی شامل اطلاعات مفید و کاربردی درباره‌ی یک سنگ است. همان‌طورکه می‌دانید سنگ‌های ساختمانی مختلفی وجود داشته و هر یک خصیصه‌های منحصربه‌فردی دارند. این تنوع در ویژگی‌ها سبب می‌شود تا سنگ‌ها از منظر کاربرد، ظاهر، قیمت و … با یکدیگر تفاوت داشته باشند. با ما در این مطلب از سایت کالاساخت همراه باشید. این‌جاست که اهمیت شناسنامه دار بودن یک سنگ نمایان می‌شود. در این مقاله به بررسی مهم‌ترین نکات در این زمینه می‌پردازیم.

سنگ شناسنامه دار چیست؟

سنگ شناسنامه دار در حقیقت به سنگی گفته می‌شود که پس از آنالیزها و آزمایشات فیزیکی و شیمیایی، مشخصه‌های آن تعیین شده‌اند. هر یک از مشخصات و پارامترهای مهم در ساختار سنگ، به‌وسیله‌ی آزمایش‌های مخصوصی اندازه‌گیری می‌شوند. اما چرا مهم است که به دنبال سنگ‌های شناسنامه دار باشیم و به شناسنامه سنگ توجه ویژه‌ای داشته باشیم؟

اهمیت کارشناسی سنگ

کارشناسی سنگ را از جهات مختلفی می‌توان بسیار مهم دانست. انواع سنگ ساختمانی از معادن سراسر جهان استخراج می‌شوند که هر یک با توجه به محل استخراج، نوع سنگ و … تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند. همان‌طور که گفتیم این تفاوت‌ها باعث بروز ویژگی‌های مختلفی از نظر مقاومت سنگ، بافت ظاهری آن، میزان تخلخل و … می‌شود. به همین دلیل بهترین راه برای انتخاب سنگ مناسب در هر کاربرد و نقطه‌ی خاصی از ساختمان، بررسی آنالیز و شناسنامه آن است. این مسئله باعث شده است که کارشناسی سنگ به‌عنوان مقوله‌ای بسیار مهم و حیاتی شناخته شود. اما این کارشناسی چگونه انجام شده و به چه پارامترهایی در آن توجه می‌شود؟

شناسایی و صدور شناسنامه برای سنگ چگونه انجام می‌شود؟

شناسایی سنگ بر اساس استانداردها و رده‌بندی‌های مختلفی انجام می‌شود. در این بخش قصد داریم نگاهی دقیق‌تر به این مقوله داشته باشیم. به همین دلیل ابتدا تقسیم‌بندی اصلی سنگ‌ها را در زیر معرفی کرده و سپس به مرور استانداردهای اساسی در زمینه‌ی صدور شناسنامه سنگ می‌پردازیم. سنگ‌ها در یک تقسیم‌بندی کلی و از منظر زمین‌شناسی به سه دسته‌ی زیر تقسیم می‌شوند:

• سنگ‌های آذرین: سنگ آذرین به سنگی گفته می‌شود که در اثر سرد و منجمد شدن مواد مذاب لایه‌های زیرین زمین ایجاد می‌شود. در این سنگ‌ها شاهد استحکام بالا، جذب آب کم و هم‌چنین مقاومت قابل قبولی در برابر مواد خورنده هستیم. از معروف‌ترین سنگ‌های ساختمانی آذرین می‌توان به گرانیت اشاره کرد.
• سنگ‌های رسوبی: تراورتن یکی از برجسته‌ترین سنگ‌های رسوبی است. همان‌طور که از نام این دسته پیداست، بر اثر رسوب مواد حل شده و شناور در آب رودخانه، دریا، چشمه و … ایجاد می‌شوند. برخی از مرمریت‌ها را نیز می‌توان در بین سنگ‌های رسوبی طبقه‌بندی کرد.
• سنگ‌های دگرگونی: سنگ‌های دگرگونی حاصل تغییرات سنگ‌هایی نظیر آذرین و رسوبی بر اثر عواملی هم‌چون فشار و حرارت زیاد هستند. مرمر، برخی مرمریت‌ ها، سنگ چینی و برخی گرانیت‌ها را می‌توان به عنوان سنگ دگرگونی شناخت.

پارامترهای مهم در شناسنامه سنگ

همان‌طور که گفتیم سنگ‌ها از نظر ویژگی‌های متعددی مورد بررسی قرار می‌گیرند. اما این ویژگی‌ها کدامند؟

سختی سنگ

سنگ‌ها پیش از هر چیز از نظر سختی در شرایط مختلفی قرار دارند. طبیعی‌ست که هر چه یک سنگ سختی کم‌تری داشته باشد، برش دادن و فرآوری آن هزینه‌ی کم‌تری خواهد داشت. در مقابل سنگ‌های با سختی بالا به سختی برش خورده و ساب زدن آن‌ها نیز هزینه‌ی بیشتری خواهد داشت. مرمریت را می‌توان یکی از سنگ‌های با سختی متوسط دانست.

جرم حجمی

جرم حجمی یا همان چگالی سنگ، در حقیقت به فشردگی و تراکم سنگ وابسته است. بالا بودن چگالی سنگ به معنای متراکم بودن آن، کم بودن تخلخل و … است. در مقابل هر چه سنگ جرم حجمی پایین‌تری داشته باشد به این معناست که تخلخل بیشتری در آن دیده می‌شود. اهمیت جرم حجمی به ویژه در سنگ‌های نما بسیار بیشتر به چشم می‌خورد. چرا که پایین بودن این معیار باعث سبک‌تر بودن سنگ و تناسب آن برای آن این کاربرد می‌شود.

تخلخل

به فضاهای خالی‌ای که در بافت یک سنگ وجود دارند تخلخل گفته می‌شود. میزان تخلخل تاثیرات بسیاری بر کیفیت سنگ و ویژگی‌های آن دارد. برای مثال هر چه تخلخل یک سنگ بالاتر باشد، میزان جذب آب بیشتری در سنگ مشاهده خواهد شد. همچنین بالا بودن میزان تخلخل سبب سبک‌تر بودن سنگ نیز می‌شود. استحکام دیگر پارمتری‌ست که از میان خلل و فرج سنگ‌ها تاثیر می‌پذیرد.

درصد جذب آب

سنگ‌ها در موقعیت‌های جغرافیایی متفاوتی ایجاد می‌شوند. هم‌چنین در بافت سنگ‌ها عناصر مختلفی وجود دارد. این موضوع باعث می‌شود میزان جذب آب در سنگ‌های ساختمانی با یکدیگر تفاوت داشته باشد. درصد جذب آب به عنوان یکی از پارامترهای مهم در شناسنامه سنگ لحاظ می‌شود. چرا که این ویژگی می‌تواند بر دوام سنگ، کاربرد آن، قیمت و … تاثیر بگذارد.

ویژگی‌های مکانیکی سنگ در شناسنامه

علاوه بر موارد بالا، مشخصات مکانیکی نیز باید در شناسنامه سنگ لحاظ شوند. برخی از مهم‌ترین مشخصات در این بین عبارتند از:

• مقاومت فشاری: این ویژگی که اغلب با واحد مگاپاسکال سنجیده می‌شود، میزان مقاومت سنگ را در برابر فشار نیروهای خارجی نشان می‌دهد. معمولاً سنگ‌هایی که در کفپوش محیط‌های صنعتی و کارگاهی نصب می‌شوند باید مقاومت فشاری بالایی داشته باشند.
• مقاومت خمشی: دیگر ویژگی مهم سنگ، مقاومت آن در برابر خمش است. سنگ‌هایی به کار رفته در ساختمان برای آن‌که در اثر انبساط و انقباض بنا در گرما و سرما دچار شکستگی و ترک نشوند، باید مقاومت خمشی قابل قبولی داشته باشند.
• مقاومت سایشی: ساختار و بافت سنگ و هم‌چنین مواد تشکیل دهنده‌ی آن مقاومت سایشی آن را تعیین می‌کنند. این پارامتر به ویژه برای سنگ‌های کف راه‌پله‌ها، راهرو و ورودی اماکن پر رفت‌وآمد اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

استانداردهای مختلف سنگ ساختمانی

انجام آزمون‌های مختلف و صدور شناسنامه سنگ، بر اساس استانداردهای مختلفی انجام می‌شود. برخی از این استاندادرها محدود به کشورهای خاصی می‌شوند. برای مثال استاندارد سنگ CE مربوط به اتحادیه‌ی اروپا بوده و انواع استانداردهای سنگ تایل BS EN 12057، اسلب BS EN 12048، سنگ نما BS EN 771-6، سنگ فرش پیاده‌رو BS EN 1341 و … در آن دیده می‌شوند. در گواهی استاندارد CE مواردی هم‌چون شماره سریال، کاربرد سنگ مورد نظر، مشخصات معدن، رنگ و … درج می‌شود.

مطلب مفید بخوانید: کاربرد میلگرد در ساختمان چیست؟

خرید سنگ شناسنامه دار

حال که با شناسنامه سنگ و اهمیت آن آشنا شده‌اید، بی‌شک پس از این اصرار بیشتری مبنی بر خرید سنگ شناسنامه‌دار خواهید داشت. این تصمیمی بسیار منطقی و درست است. بیشتر سنگ‌های استخراج شده از معادن ایران، پس از بررسی‌ها و آزمون‌های دقیق، صاحب شناسنامه شده و می‌توانید جداول استاندارد آنالیز آن‌ها را بررسی کرده و بهترین انتخاب را برای کاربرد مورد نظر خود داشته باشید.

انواع سنگ ساختمانی و کاربرد آنها

در قدیم اغلب مردم به منظور ساخت خانه های خود، از سنگ ها استفاده می کردند، تا جایی که حتی در آن زمان قیمت سنگ از قیمت فلز بالاتر بوده است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی های عظیم، استخراج سنگ از معادن آن، بسیار آسان تر از گذشته انجام می شود و کاربرد انواع سنگ ساختمانی افزایش زیادی پیدا کرده است.

ویژگی های انواع سنگ ساختمانی

سنگ ها دارای ویژگی های مخصوص و قابلیت های منحصر به فردی بوده و با توجه به این مورد، سنگ ها با سایر مصالح ساختمانی قابل مقایسه نیستند. ویژگی های منحصر به فرد سنگ، آن را از سایر مصالح ساختمانی جدا کرده است. دوام بالا، جلاپذیری، مقاومت در برابر ضربه و سایش، قابلیت برش خوردن، قابلیت صیقل دادن، شستشوی آسان، رنگ ثابت، مقاوت بالا در برابر رطوبت و حرارت، غیرقابل نفوذ بودن، مقاومت و سختی فشار بالا، پایدار بودن در برابر مواد اسیدی و قلیایی از ویژگی های خاص سنگ ها به شمار می روند.

در صنعت ساختمان سازی از سنگ ها استفاده متعددی می شود، به عنوان مثال، برای پوشش دیوارهای داخلی ساختمان، نماکاری ساختمان و همچنین کف ساختمان ها و پله ها می توان از سنگ ها استفاده کرد. در این رابطه، انواع مختلفی سنگ وجود دارد که بسته به خصوصیات منحصر به فرد هرکدام از آنها، در کاربردهای متنوع مورد استفاده قرار می گیرند.

انواع سنگ ساختمانی

در این بخش نمونه هایی از سنگ ها و کاربرد انواع سنگ ساختمانی را برایتان شرح می دهیم. نمونه هایی از این سنگ ها عبارتند از:

سنگ گرانیت

نوعی سنگ آذرین است که چگالی و سختی بالایی دارد و به همین دلیل، جزو سنگ های بادوام محسوب می شود. در برابر، این سنگ ها به دلیل ویژگی های خاصی که دارند و همچنین به دلیل اینکه مراحل استخراج، برش و صیقل آنها هزینه بردار است، قیمت بالایی دارند. معمولا از سنگ گرانیت به منظور زیربنای ساختمان، کف ساختمان، نما و همچنین تزئینات داخل ساختمان استقاده می شود.

سنگ کوارتزیت

این نوع سنگ دارای مقاومت بالایی در برابر آب و هوا است. به همین دلیل از این سنگ ها در نماکاری ساختمان، پوشش دیوار ها، پله ها و همچنین کف ساختمان استفاده می شود. سنگ کوارتزیت تا حد زیادی شبیه به سنگ گرانیت است اما از گرانیت مقاومت بیشتری دارد. همچنین، این سنگ ها نسبت به سنگ های دیگر قیمت کمتری دارند.

سنگ آهک یکی از انواع سنگ ساختمانی

سنگ آهک جز سنگ های رسوبی است و دارای تنوع زیادی است. به صورتی که سنگ های آهکی در رنگ ها، شکل ها و حتی اندازه های مختلف یافت می شوند. از این سنگ ها برای کف ساختمان ها، پوشش دیوار ها و همچنین ساخت ستون و نمای مجسمه استفاده می شود.

سنگ مرمر

سنگ مرمر نوعی سنگ آهکی است که به واسطه عمل تبلور، در زمان دگرگونی سنگ های آهکی ساخته می شود. در مقایسه با سنگ گرانیت، سنگ های مرمر دارای مقاومت کمتری هستند اما قابلیت صیقل پذیری بالایی دارند و به همین دلیل معمولا سطحشان آینه ای است. به دلیل تنوع رنگ و جلای بالایی که سنگ های مرمر دارند، معمولا در ساخت دکوراسیون داخلی ساختمان، کف ساختمان و همچنین پله ها مورد استفاده قرار می گیرند.

سنگ مرمریت از انواع سنگ ساختمانی

نوعی سنگ اهکی رسوبی است که در زمان ساخت این نوع سنگ ها کمی دگرگون شده است. این نوع سنگ ها بر خلاف نامشان، هیچ شباهتی به سنگ های مرمر ندارند. ویژگی خاص سنگ مرمریت مقاومت بالای آنها در برابر عوامل مختلف جوی و همچنین مقاومت فشاری و کششی آنهاست.

این نوع سنگ ها به نسبت سنگ های دیگر سبک تر هستند اما دارای دوام بالاتری می باشند. سنگ های مرمریت، مقاومت بالایی در برابر هوازدگی و باران های اسیدی ندارند به همین دلیل برای ساخت نمای ساختمان و یا استفاده در خارج ساختمان توصیه نمی شوند. اما به دلیل تنوع و زیبایی خاصی که دارند می توانند در قسمت های مختلف داخلی ساختمان مورد استفاده قرار بگیرند. از رایج ترین ترین انواع سنگ های ساختمانی مرمریت، سنگ دهبید است. سنگ مرمریت دهبید با طرح یکدست رنگ زیبا و سطحی بسیار براق و ساب خورده توجه خریداران را به خود جلب کرده است.

سنگ تراورتن یکی از انواع سنگ ساختمانی

این سنگ ها معمولا در مناطق گرمسیر بیشتر از سایر مناطق مورد استفاده قرار می گیرند و اغلب از سنگ تراورتن به منظور نماکاری ساختمان و همچنین دکوراسیون داخلی استفاده می شود. سنگ های تراورتن قابلیت برشکاری فوق العاده ای دارند و همچنین به دلیل زیبایی خاصی که دارند، می توان از آنها در موارد مختلفی استفاده کرد.

ماسه سنگ

از انواع سنگ های رسوبی است که با اتصال دانه های سیلیسی ساخته می شود. در اغلب موارد با ته نشین شدن ماسه ها در کف رودخانه این سنگ ها به وجود می آیند. ماسه سنگ دارای تنوع رنگی مختلفی است و به دلیل مقاومت بالایی که دارد، می تواند هم در داخل و هم در خارج ساختمان مورد استفاده قرار بگیرد. کاربرد عمده ماسه سنگ ها در ساخت استخرها، پاسیو ها و همچنین بالکن ها است اما در ساخت کفپوش های ساختمان و یا دیوارپوش ها نیز می توان از آنها استفاده کرد.

سنگ گابرو

نوعی سنگ آذرین درونی است که غالبا رنگ تیره و بافت درشتی دارند. این نوع سنگ ها در برابر هوازدگی مقاوم هستند و به همین دلیل می توان از آنها در ساخت نما و کف پوش ساختمان استفاده کرد. همچنین این نوع سنگ ها به منظور ساخت کانتر کابینت و یا تزئینات درون ساختمان نیز مورد استفاده قرار می گیرند.

سنگ دیوریت

نوعی سنگ آذرین درشت دانه است که غالبا بافت های آن هم شکل و هم اندازه هستند. از این سنگ ها نیز در نماکاری ساختمان ها، کف پوش ساختمان و همچنین ساخت پله ها استفاده می شود.

سنگ آزاره

سنگ آزاره، با نام سنگ تیشه نیز شناخته می شود. این نوع سنگ قابلیت نفوذپذیری پایینی دارد و به همین دلیل از آنها در صنعت ساختمان سازی استفاده می شود.

سنگ گیوتین یا سنگ قیچی

این نوع سنگ ها به علت زیبایی خاصی که دارند، معمولا در نمای ساختمان و طراحی داخلی ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند.

قلوه سنگ رودخانه ای

سنگ معدن را با دستگاه و شبیه ساز آب رودخانه تبدیل به قلوه سنگ رودخانه ای می کنند، این سنگ به خاطر زیبایی و سطح صیقلی یکی از پر مصرف ترین مصالح جهت محوطه سازی و استفاده در کف پوش محیط های خارجی می باشد.

سنگ مالون یا لاشه سنگ

سنگ مالون یا همان لاشه سنگ، سنگ بادبر است، در اغلب موارد در ساخت پل ها و یا تونل ها استفاده می شود. اما سنگ های مالون در صنعت ساختمان سازی نیز کاربرد دارند. به صورتی که معمولا امروزه از این سنگ ها در طراحی نمای خارجی ساختمان استفاده می شود.

سنگ نمای ساختمان

در اغلب موارد، از سنگ های بادوام و مقاوم به منظور نماکاری ساختمان ها استفاده می شود تا دربرابر عوامل مختلف محیطی دچار آسیب نشوند. در این رابطه، شرایط متنوعی مانند تابش نور خورشید، یخبندان، آلودگی هوا و گرد و غبار و یا حتی باران های اسیدی می تواند روی مقاومت سنگ نما ساختمان تاثیرگزار باشند.

در واقع، کاربرد انواع سنگ در ساختمان بر اساس شرایط آب و هوایی منطقه متفاوت است، سنگ های مختلفی برای نمای ساختمان ها مورد استفاده قرار می گیرند، به عنوان مثال، سنگ هایی که دارای مقدار کمی تخلخل هستند برای مناطق دارای آب و هوای سرد مناسب هستند زیرا وزش باد و یا یخبندان روی مقاومت این سنگ ها تاثیر نمی گذارد. در زیر میتوانید تعدادی از سنگ های نما را به همراه قیمت سنگ نما مشاهده کنید.

دیوارهای حائل ساختمان و شالوده ها

در اغلب موارد، از سنگ هایی که به صورت نامنظم چیده می شوند، برای دیوارهای حائل و شالوده ساختمان ها استفاده می شود.در این صورت، سنگ های متخلخل و سنگ هایی که لایه بندی دارند، برای استفاده در ساخت دیوار و شالوده ساختمان مناسب نیستند. اما در مقابل، برای ساخت این قسمت های ساختمان از سنگ هایی که سخت و دارای مقاومت فشاری بالا هستند، استفاده می شود. ماسه سنگ ها و سنگ های آهکی این قابلیت ها را دارا هستند و معمولا این نوع سنگ ها برای ساخت دیوار و شالوده ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند. علاوه بر این موارد، در گذشته به منظور دکوراتیو کردن ساختمان و همچنین پوشش پشت بام نیز از سنگ ها استفاده می کردند. اما امروزه این موارد کمتر در ساختمان ها مورد استفاده قرار می گیرد و کاربرد زیادی ندارند.