کلید اتوماتیک چیست؟

از کلید های قطع‌ کننده در جریان های مختلفی در صنعت برق استفاده می ‌شود. یکی از رایج ‌ترین و پر استفاده ترین کلید ها در صنایع برقی، کلید اتوماتیک یا کمپکت (MCCB) می ‌باشد. با وجود خطرات و حوادث در سیستم های برقی طراحی کردن تجهیزی که دارای تحمل جریانی بالایی باشد، بیش از پیش حائز اهمیت است تا تمامی جریان برق بعد از خود را قطع نماید.

از بهترین برند های مختلف این نوع کلید که تعداد زیادی از مدل ‌ها و سری‌ های مختلف کلید های اتوماتیک تولید می‌ کند و هرکدام برای کاربرد ها و نیازهای مختلفی مناسب هستند می توان به کلید اتوماتیک برند هیوندای اشاره کرد. شما می توانید برای مشاهده محصولات کلید اتوماتیک هیوندای اینجا کلیک نمایید. در کل اگر به دنبال مفید ترین اطلاعات درباره کلید اتوماتیک یا کلید اتوماتیک کامپکت هستید، می توانید پس از مطالعه ادامه این مقاله به سوالات خود در باب معرفی این کلید پاسخ دهید؛ با ما همراه باشید.

کلید اتوماتیک کمپکت چیست؟

کلید اتوماتیک کمپکت (MCCB)مخفف Molded Case Circuit Breakers  یک نوع دستگاه حفاظتی الکتریکی می باشد که در سیستم‌ های توزیع برق برای حفاظت از مدارها و تجهیزات در برابر جریان‌های اضافی و خطاهای الکتریکی به کار می رود. MCCB به عنوان یک کلید حفاظتی عمل می‌ کند و زمانی که مدار دچار جریان اضافی یا خطا می گردد، به سرعت مدار را قطع می ‌کند تا از آسیب به تجهیزات جلوگیری شود. واژه “کمپکت” به معنای این است که این نوع کلید اتوماتیک دارای ابعاد کوچکتری نسبت به نسخه‌ های دیگر است و برای فضاهای محدود گزینه مناسبی است. MCCB همچنین قابلیت تنظیم جریان حداکثری که می ‌تواند از آن عبور کند را داراست. این نوع کلیدها در صنایع مختلفی از جمله صنایع نفت و گاز صنایع برق، ساختمان ‌ها و سیستم‌ های توزیع برق نقشی اساسی ایفا می کند.

ویژگی ‌های کلید اتوماتیک MCCB

کلید اتوماتیک کمپکت دارای ویژگی ‌های مختلفی است که آن را برای حفاظت از سیستم‌ های برق و تجهیزات مختلف مناسب می ‌کند. هر نوع از انواع این نوع کلید به نوع و مدل آن بستگی دارد. اما به طور کلی برخی از ویژگی‌های مهم این نوع کلیدها عبارتند از:

• توانایی قطع جریان:

این کلید قابلیت قطع جریان الکتریکی در صورت اتصال جریان اضافی یا خطا را داراست. این ویژگی کمک می کند که بتواند از تجهیزات و سیستم‌ ها در برابر خطرات الکتریکی کمک می‌کند.

• قابلیت شکستگی:

اغلب کلید های اتوماتیک کامپکت دارای ویژگی شکستگی می باشند که در صورت وقوع حوادث ناگهانی مانند افت ولتاژ یا اتصال کوتاه، سریعاً جریان را قطع کرده تا از خسارت به تجهیزات جلوگیری شود.

• توان حفاظتی قابل تنظیم:

توان حفاظتی قابل تنظیم یکی از ویژگی های اصلی MCCB می باشد. این ویژگی این امکان را به کاربران می دهد که جریان حداکثری را که این تجهیز باید قطع کند، تنظیم کند. این شاخص به سفارشی کردن حفاظت بر اساس نیاز های خاص سیستم را مهیا می کند.

• حجم کم ساختار:

ویژگی دیگر این نوع کلید ها به دلیل ساختار کمپکت خود، حجم کمتری از فضا را اشغال می‌ کنند تا محل‌ هایی که با فضای محدود مواجه هستند گزینه مناسبی باشد.

• دارای مانیتور وضعیت:

 برخی از MCCB ها دارای صفحه نمایش وضعیت هستند که به کاربر اطلاعات مفیدی از جمله وضعیت کلید (روشن یا خاموش) و وضعیت حفاظت (زمان عملکرد) را نمایش می ‌دهند.

• پایداری حرارتی

پایداری حرارتی این تجهیز در مواقع استفاده با تغییرات دما و بار، به حفاظت از دستگاه کمک می ‌کند.

تفاوت کلید اتوماتیک کامپکت با سایر کلید های اتوماتیک

در این بخش به شاخص هایی که کلید اتوماتیک کمپکت (MCCB) را از سایر کلیدهای اتوماتیک مجزا می کند می پردازیم. MCCB ها به عنوان کلید های اتوماتیک کمپکت شناخته می‌شوند. این به معنای آن است که طراحی آنها به گونه ‌ای است که حجم کمتری از فضا را اشغال کنند و برای فضاهای محدود یا تجهیزاتی با فضای محدود مناسب باشند. در بسیاری از مدل‌های سایر کلید های اتوماتیک توان حفاظتی قابل تنظیم دقیق نمی باشد در صورتی که یکی از ویژگی‌های مهم MCCB همانطور که اشاره شد قابل تنظیم بودن توان حفاظتی آن است تا این امکان را به کاربرانی که از آن استفاده می کند بدهد.

حوزه استفاده از کلید اتوماتیک کامپکت در صنایع خاص همچون صنایع نفت و گاز، صنایع برق و … معمولاً  نسبت به سایر کلید های اتوماتیک وسیع تر و گسترده تر می باشد MCCB ها دارای صفحه نمایش وضعیت نیز هستند که اطلاعات مفیدی از جمله وضعیت کلید وضعیت حفاظت را نمایش می ‌دهند. این ویژگی ممکن است در برخی از کلید های اتوماتیک دیگر کمتر مشاهده شود.

انواع کلید اتوماتیک کامپکت

کلیدهای اتوماتیک کامپکت در بازار به صورت متنوعی و با ویژگی‌ های مختلف عرضه می ‌شوند. انواع مختلفی از MCCB وجود دارند که بر اساس کاربردها، توان حفاظتی، ویژگی‌های ساختاری و دیگر ویژگی‌ها دسته‌ بندی می‌شوند. در ادامه، به بعضی از انواع کلیدهای اتوماتیک کامپکت می پردازیم:

• کلید های ترمینالی (Frame-mounted MCCB) که بر روی یک چارچوب نصب می‌شوند و معمولاً برای سیستم‌های توزیع برق صنعتی و کاربردهای مختلف در ساختمان‌ها استفاده می‌شوند. طراحی آنها امکان سهولت در نصب و تعویض قطعات اجزای داخلی این کلیدها را فراهم می سازد.
• کلیدهای قطع و وصل خودکار (Automatic Transfer Switch) که دارای قابلیت خودکار تغییر از یک منبع تغذیه به منبع دیگر می باشند. این امکان در مواقع برق ‌نخوردگی یا نقص در منبع اصلی برق، به تغییر به منبع ذخیره‌ سازی یا منبع دیگر کمک می‌ کند.
• کلید های قابل تنظیم (Adjustable MCCB) امکان تنظیم توان حفاظتی را برای متناسب سازی با نیازهای خاص سیستم فراهم می‌کنند.
• کلید های تنظیم ‌شده بر اساس کاربردها (Application-specific) بر اساس کاربردهای خاصی مانند حفاظت از موتورها، حفاظت از ترانسفورماتورها و … طراحی شده‌اند. این کلیدها به‌ طور خاص برای کاربردهای خاص انتخاب می‌شوند و ویژگی‌های خاص حفاظتی دارند.
• کلیدهای تک فاز و سه فاز که بسته به نوع سیستم برقی (تک فاز یا سه فاز) مورد استفاده قرار می گیرند.

تجهیزات جانبی کلید اتوماتیک کامپکت

کلید های اتوماتیک کمپکت با توجه به نوع، مدل یا برند آن ممکن است در لوازم جانبی متفاوت باشند. به طور معمول لوازم جانبی این جهیز شامل موارد زیر است:

• آداپتورها و اتصالات برای به کمک نصب و اتصال به سیستم‌ های دیگر
• کیت ‌های نصب و تعمیر (پیچ‌ها، اتصالات و …) شامل قطعات مورد نیاز برای نصب اولیه و تعمیر کلید اتوماتیک کمپکت
• دسته‌ها و افزونه‌های دستی برای کنترل دستی بر روی کلید توسط کاربران
• کاورها و پوشش‌ها برای محافظت از کلید اتوماتیک کمپکت در برابرعوامل مختلف محیطی مانند آب، خاک، گرد و غبار
• آچار و ابزار های تنظیم برای تنظیم توان حفاظتی و سایر پارامترها در کلید اتوماتیک کمپکت
• پوشاک تهویه برای جلوگیری از حرارت اضافی کلید و عملکرد بهینه دستگاه
• ترمینال‌ها و کانکتورها برای اتصال کابل ‌ها به کلید اتوماتیک و ارتباط میان آنها
• سنسورها و ماژول‌ های اضافی برای اطلاعات دقیق تر از وضعیت کلید

رنج جریان MCCB

کلیدهای اتوماتیک کمپکت با رنج ‌های جریان مختلف در بازار موجود هستند. رنج جریان به میزان جریانی اشاره دارد که کلید اتوماتیک می‌تواند به طور ایمن تحمل کند. این رنج معمولاً به آمپر یا کیلو آمپر اندازه‌ گیری می‌شود. رنج جریان بر اساس نوع و کاربرد سیستم برقی مورد استفاده متغیر می باشد. چند رنج معمولی برای کلیدهای اتوماتیک کمپکت به شرح زیر است:

• تا 1000 آمپر و 1 کیلو آمپر (رنج کوچک)
• 1000 آمپر تا 5000 آمپر و 1 کیلو آمپر تا 5 کیلو آمپر (رنج متوسط)
• 5000 آمپر به بالا و 5 کیلو آمپر به بالا (رنج بزرگ)

نکته ای که در انتخاب یک کلید اتوماتیک کمپکت، باید با دقت به نیازهای سیستم برقی خود و مشخصات فنی آن توجه شود عواملی همچون نوع بار، نوع سیستم (تک فاز یا سه فاز)، محیط کاری (صنعتی یا ساختمانی) و سایر ویژگی‌های مد نظر می باشد. همچنین، نیاز است استاندارد های ملی یا بین ‌المللی رعایت گردد.

سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم تا شما را با کلید اتوماتیک MCCB  و درباره چیستی آن یعنی حفاظت از مدارها و تجهیزات در برابر جریان‌های اضافی و خطاهای الکتریکی را آشنا کردیم. امیدواریم با مطالعه این مقاله پاسخ پرسش های خود را گرفته باشید.