شید گلخانه یا توری سایبان چیست؟
انواع توری سایه بان و نکات مهم در هنگام خرید
توری سایبان به عنوان یکی از تجهیزات اصلی مورد استفاده در گلخانه شناخته می شود که وظیفه کاهش دما، جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید به گیاهان و ممانعت از تبخیر آب در گلخانه ها را بر عهده دارد. قیمت توری سایبان حیاط (شید گلخانه) با توجه به درصد سایه اندازی و عرض توری تعیین می گردد و هرچه درصد سایه اندازی بیشتر باشد به همان نسبت قیمت خرید نیز افزایش ییدا می کند. در ادامه در مورد انواع توری سایه بان و نکات مهم در هنگام خرید بحث خواهیم نمود.
مشخصات فنی توری گلخانه
| مشخصات فنی | ||||
| طول استاندارد (متر) | عرض (متر) | رنگ | درصد سایه اندازی (تراکم بافت) | جنس |
| 50 | 2، 4، 6، 8، 10 | سبز، سفید، مشکی | 30 | پلی اتیلن |
| 50 | 2، 4، 6، 8، 10 | سبز، سفید، مشکی | 50 | پلی اتیلن |
| 50 | 2، 4، 6، 8، 10 | سبز، سفید، مشکی | 80 | پلی اتیلن |
کاربرد توری سایه بان:
- سایه اندازی، کاهش دمای گلخانه و جلوگیری از آسیب به گیاهان
- جلوگیری از تبخیر آب و صرفه جویی در مصرف آب داخل گلخانه
- محافظت از گلخانه در برابر نور خورشید، باد، تگرگ، طوفان، پرندگان و حشرات
- به کارگیری توری سایبان در استخر ماهی و حوضچه های پرورش ماهی جهت محافظت از آبزیان
- محافظت از استخر در برابر نور خورشید و اشعه ماوراء بنفش
- جلوگیری از تبخیر آب استخر در برابر تابش نور شدید آفتاب
- جلوگیری از تشکیل جلبک در استخر
- به کارگیری توری شید گلخانه جهت ساخت پارکینگ ها، ساخت محوطه، نمایشگاه ها، مجتمع های ورزشی و تفریحی
- استفاده از توری سایبان جهت جلوگیری از دید، ورود نور و گرما در منازل مسکونی
- استفاده از توری سایه انداز در دامداری جهت تنظیم و پایین آوردن دما و حفاظت از دام ها
مزایای توری سایه انداز:
- مقاومت و دوام بالا شید گلخانه در برابر نور آفتاب به دلیل وجود 4 درصد UV در ( بیش از 5 سال عمر مفید دارند)
- وزن پایین و قیمت مقرون به صرفه نسبت به تجهیزات خنک کنندگی دیگر
- جلوگیری از هدر رفتن انرژی و صرفه جویی در مصرف آب
- انعطاف پذیری بالا و راحتی نصب و برداشت توری نورگیر در فصول مختلف سال
- افزایش میزان تولید و برداشت محصول از گلخانه ها در طول فصول سال
- مقاومت در برابر خوردگی، سم ها، مواد شیمیایی
- قدرت خنک کنندگی بالا به واسطه جلوگیری از نزدیک شدن نور به مجاورت گیاهان و افزایش کارایی سیستم پد و فن در گلخانه
افزایش استفاده از توری سایه بان در ایران:
ایران کشوری گرم، خشک و کم آب است و یکی از بهترین راه حل ها جهت مقابله با خشک سالی روآوری به کاشت گلخانه ای می باشد. در سال های اخیر به دلیل گسترش و رواج کاشت گلخانه ای در کشور و شناخته شدن بیشتر شید گلخانه سایه بان از جهت کارآیی و عملکرد مناسب جهت خنک نمودن گلخانه ها، استفاده از این تجهیزات در سراسر کشور گسترش پیدا نموده است و شهرهای تهران، اصفهان، شیراز، کرمان، البرز، محلات، هرمزگان، اردبیل، خراسان و مازندران بیشترین استفاده از پارچه های سایه بان در کشور را داشته اند.
انواع توری سایه بان:
توری شید یا توری آفتاب گیر در سه مدل با میزان تراکم گوناگون و ضریب سایه اندازی مختلف بافته شده و به صورت رول و با کیفیت بالا به بازار عرضه می گردند. یکی از مهمترین فاکتورها در مورد توری نورگیر، میزان تراکم پارچه و درصد جلوگیری از نفوذ گرما و اشعه خورشید بوده که با نام ضریب سایه اندازی شناخته می گردد. انتخاب توری با ضریب سایه اندازی مناسب، باید بر اساس محصولی که می خواهید کشت نمایید و یا کاربرد مدنظر شما تعیین می گردد.
نحوه انتخاب توری سایبان:
معمولا انتخاب شید گلخانه با درصد سایه اندازی 30 تا 50 ایده آل برای پرورش گیاهان و مورد استفاده در گلخانه ها بوده و80 تا 90 درصد ایده آل برای خانه ها، اماکن ورزشی و تجاری مختلف می باشد.
دمای مناسب گلخانه:
دما یکی از عوامل اصلی و تاثیرگذار در عملکرد گیاهان بوده که تاثیر مستقیم در رشد یا عدم رشد آن خواهد داشت. تمامی گیاهان یک محدوده ی دمایی قابل قبول دارند که در آن دما رشد و باردهی مناسبی دارند.
در صورتی که دمای گلخانه در این محدوده قرار داشته باشد، تاثیر محسوسی در باردهی و رشد گیاه ایجاد نمی گردد. از این رو محدوده دمایی گلخانه باید در محدوده ثابت و مشخصی باشد. این محدوده دمایی در حالت ایده آل و معمول بین 20 تا 24 درجه سانتیگراد بوده و از 27 درجه سانتیگراد نباید بیشتر شود.
تاثیر شید سایه بان جهت تعیین دمای گلخانه:
سایه اندازی با شید گلخانه امروزه به یکی از تاثیرگذارترین روش ها جهت تنظیم و خنک نمودن دمای گلخانه شناخته می گردد که باعث افزایش کیفیت میوه تولید شده و جلوگیری از ترک خوردگی آن می گردد.
نحوه نصب توری سایه بان:
چندین روش مختلف جهت نصب توری سایبان وجود دارد که در این قسمت به آن ها اشاره می نماییم.
1- از طریق فنرها و لاکینگ ها در سایزهای مختلف
لاکینگ ها پروفیل هایی C شکل به طول 5 تا 6 متر و قابل نصب بر روی سازه گلخانه بوده که پوشش آن ها توسط فنرهای مخصوص محکم و فیکس می گردد. از مزایای این تجهیزات می توان نصب سریع، آسان و افزایش طول عمر سایه بان گلخانه را نام برد.
2- از طریق کلیپس ها در سایزها و ابعاد گوناگون
کلیپس ها به دلیل وزن کم و کارایی مناسب یکی از مناسبترین تجهیزات جهت نصب شید گلخانه محسوب می گردند.
نکته: در هنگام نصب دقت گردد که پارچه به صورت محکم و درست نصب می گردد. این امر در افزایش عمر پارچه و کارآیی مناسب آن ها تاثیر شگرفی دارد.
نحوه مراقبت و نگهداری از توری سایبان:
1- در هنگام انتخاب ابعاد و دقت بسیار به عمل آید تا در زمان نصب و راه اندازی توری دچار تغییر ابعاد، کشیدگی و یا پارگی نگردد.
2- از تماس اجسام تیز و برنده با سطح توری جدا خودداری گردد.
3- در زمان جمع آوری پارچه سایه انداز در فصول سرما، آن را در کیسه ای محافظ و به دور از حشرات و موش ها نگهداری نمایید.
4- در زمان شستشو پارچه از آب با فشار کم، مایع شستشو به میزان ناچیز و برسی با میزان زبری پایین استفاده نمایید، بالا بودن فشار آب به پارچه آسیب می زند.
5- جهت جلوگیری از آسیب به لایه UV موجود در توری سایه انداز، باید شید گلخانه حدالامکان از مواد شیمیایی همچون آفت کش ها، فلزات، اکسید های فلزی، نمک های فلزی و هالوژن ها دور نگه داشته شود.
6- شید گلخانه باید دور از موادی همچون روغن و بنزین قرار گیرد.
7- نصب توری های گلخانه با ابزارهای مناسب انجام گیرد.
درمورد شید یا توری سایه بان بیشتربدانید
شید یا توری سایه بان به عنوان یکی از تجهیزات خنک کننده اصلی در گلخانه شناخته شده که از تابش مستقیم نور خورشید به گیاهان جلوگیری می‌کند و باعث رشد مناسب گیاهان می گردد. شید ها اکثرا بر روی سقف گلخانه ها، دامداری ها و استخرهای پرورش ماهی و …. به کار گرفته می شوند. این توری‌ها نمی تواند در مواجهه با باد و طوفان و همچنین بارش برف و تگرگ مقاومت کند. لذا در صورت مواجه شدن با دوره فصل سرد سال که احتمال باد و باران و برف وجود دارد، بهتر است توری سایه بان را جمع آوری کنید.
توری گلخانه با عنوان‌های دیگری از جمله: شیدینگ، توری سایه انداز، سایبان گلخانه و شید گلخانه شناخته می شود. توری های سایبان با رنگ های متنوعی از جمله سبز، زرد، سیاه، سفید و قرمز تولید می‌شوند، ولی استفاده از توری های سبز متداول تر است. شید گلخانه یک نوع پوشش ساده برای هر فضا و یا محوطه باز خانگی و صنعتی است.
پوششی که مانع از عبور نور خورشید نمی شود، در عین حال نمی گذارد که فضا در هجوم سنگین انوار داغ خورشید قرار بگیرد. استفاده از توری سایبان باعث خلق یک محیط با روشنایی ملایم تر، میزان دمای کمتر، احساس خنکی بالاتر و تبادل هوایی بهتر و بیشتر خواهد شد. این توری سایبان یک نوع پوشش نه چندان متراکم است.
تاثیر رنگ توری سایبان بر رشد گیاه
انتخاب رنگ مناسب برای سایبان گلخانه چیزی نیست که بتوان آن را با سلیقه یا علایق شخصی تنظیم کرد. به گفته تحقیقات انجام شده در این زمینه، استفاده از تورها با رنگ های روشن تر، به دلیل انعکاس بیشتر نور خورشید، می تواند منجر به تهویه بهتر هوای در حال گردش در گلخانه شود.
استفاده از رنگ سفید در توری سایبان می تواند میزان نور خورشید را کاهش دهد، اما برخلاف نوری که وارد گلخانه می شود کیفیت قابل قبولی ندارد. به همین دلیل است که گیاهان در گلخانه هایی با سایبان های سفید سریعتر از گلخانه هایی با سایبان های سیاه یا سبز رشد می کنند. بنابراین گفته می شود که پارچه سفید بهترین گزینه برای گیاهان گلدار است.
به طور کلی توری های رنگ روشن تر، نور و گرمای خورشید را راحت تر منعکس می کنند، اما توری های تیره می توانند گرمای تابیده از خورشید را جذب کنند. معمولاً سایبان های سیاه یا سبز به عنوان یک فیلتر عمل می کنند و جلوی نور بیشتر خورشید را روی گیاهان گلخانه می گیرند.
از مزیت های شید گلخانه می توان به طول عمر زیاد، وزن کم و قیمت مناسب آنها اشاره کرد. در روش های قدیمی حصیر را بر روی شیشه گلخانه ها پهن می‌کردند که این روش بسیار گران تر از توری های پلیمری برای گلخانه داران بود. ولی امروزه با استفاده از توری های سایه بان که بسیار با صرفه تر و اقتصادی تر از روش های قدیمی می باشند، میزان تولید و برداشت محصول به طرز چشمگیری افزایش یافته است.
از دیگر مزایای شید گلخانه یا توری سایه بان می توان به انعطاف پذیری این نوع توری سبز گلخانه اشاره نمود که باعث سهولت در استفاده و نصب ساده می‌شود. به همین دلیل امروز توری سایه بان به عنوان بهترین روش برای محافظت گیاهان در داخل و خارج از گلخانه شناخته می گردد که گیاهان را در برابر اشعه ی ماورای بنفش خورشید محافظت می کند.
گلخانه هایی که سقف های باز دارند یا از پلاستیک ها برای مسقف کردن محیط استفاه می کنند در خطر حمله پرندگان، جانوران و حشرات هستند. همچنین هنگام وزش بادهای شدید امکان آسیب دیدن محصولاتشان وجود دارد. اما نصب توری گلخانه و شید باعث جلوگیری از ورود هرگونه پرنده، حشره، حیوان و صدمه دیدن محصولات در برابر وزش باد می شود.
درصد سایه اندازی در شید گلخانه به چه معناست؟
انواع مختلفی از شید گلخانه یا توری سایه بان در بازار موجود می باشند که از 30 تا 80 درصد قابلیت سایه اندازی داشته و هرکدام برای نوع خاصی از گیاهان کاربرد دارند. تراکم 80 درصدی در توری سایبان به این معنی است که به میزان 80 درصد سایه ایجاد می کند و فقط 20 درصد نور را از خود عبور می دهد.
گرچه توری سایبان با درصد 30 الی 50 درصدی برای سبزیجات مناسب است، اما در هنگام خرید شید گلخانه باید به نوع آنچه که پرورش می دهید نیز توجه کنید. توری شید گلخانه از نوع بافتنی آنها بسیار برای کاربرد در گلخانه مناسب هستند. زیرا وجود تنوع در توری سایبان گلخانه باعث می شود که با توجه به نوع محصولی که زیر کشت دارید، توری مناسب خود را انتخاب نمایید.
شید گلخانه مقاومت بالایی در برابر پاره شدگی، وزش باد و باز شدن بیش از حد از خود نشان می دهد. بعضی از شیدهای سایبان خاصیت بازتاب کنندگی دارند و مانند آینه نور خورشید را بازتاب می دهند که م توان از آنها در ماه های سرد سال به منظور حفظ گرمای محیط گلخانه استفاده کرد.
طبیعتا هرچه نوع سایه پراکنی بیشتر باشد، تراکم گره های توری سبزگلخانه بیشتر خواهد بود و همچنین قیمت آن نیز افزایش می یابد. علاوه بر ایجاد سایه، خرید توری های سبز سایبان یا شیدهای گلخانه به دلیل ضد آفتاب بودن الیافشان، باعث تغییر نسبی زاویه تابش نور خورشید می شوند. همین امر باعث معتدل شدن هوای داخل گلخانه در روزهای گرم تابستان می شود و گیاهان آسیب کمتری می بینند. در فصل های سرد و پر بارش سال نیز می توان روی آن ها را با پلاستیک هایی پوشاند تا از ورود آب به داخل جلوگیری شود.
کاربرد شید گلخانه در کجاست؟
توری سایبان در گلخانه های منازل
استفاده از توری های سایبان گلخانه تنها محدود به گلخانه های بزرگ نمی شود.
مزایای زیاد آن ها باعث می شود برخی از افراد جهت سایه اندازی روی باغچه های حیاط منزل خود یا برای مسقف کردن گلخانه های داخل تراس این محصولات را به کار ببرند تا بتوانند دمای محیط را معتدل کرده و از تابش شدید نور خورشید جلوگیری نیز کنند.
باغ های بزرگ موجود در شهر
یکی دیگر از کاربردهای اساسی توری های سایبان گلخانه ای، حفاظت از باغ های بزرگ گل، باغ وحش ها و مکان های عمومی نگهداری از پرندگان است. نصب این محصولات در این مکان ها علاوه بر متعادل کردن دمای محیط، باعث می شود از خروج پرندگان، حمله حیوانات و افتادن اجسام سنگین به داخل آن ها جلوگیری شود.
مواد به کار رفته در این محصول به گونه ای است که در برابر نور خورشید و استرس‌های دمایی و همچنین برف و باران ایستای خود را کاملا حفظ کرده و ثابت می ماند. همان طور که می دانید نور خورشید برای رشد گیاهان سالم بسیار ضروری می باشد اما بسیاری از گیاهان به نور کامل خورشید نیاز ندارند که پس از آن مدت باید توری سایه بان را تعویض کرد.
موارد مهم جهت افزایش طول عمر شید گلخانه یا توری سایه بان
طول عمر مفید به مدتی می‌گویند که می‌توان از یک توری سایه بان استفاده کرد. پس از ۵ سال این محصول کارایی خود را حدوداً از دست می دهد و هر چه بیشتر از این مدت می‌گذرد از کارایی توری گلخانه ای بیشتر کاسته می‌شود.
قبل از خرید توری سایبان گلخانه ای ابتدا ابعاد مورد نظر را با دقت بالا محاسبه کنید تا در هنگام نصب شید گلخانه مجبور به کشش توری نشوید و ابعاد توری گلخانه دچار تغییر نشود.
پس از خرید شید گلخانه آن را در محلی سرپوشیده، به دور از نور مستقیم خورشید و به دورازحیوانات موذی قرار دهید تا قبل از نصب دچار آسیب نشود.
درهنگام نصب توری، از برخورد و تماس توری با اجسام تیز و برنده خودداری شود.
بهترین روش برای نصب توری سایبان، استفاده از بست ها یا همان گیره های مخصوص بوده که بهتر است حداکثر در فواصل 50 سانتی متر از یکدیگر نصب شوند.