قوز قرنیه چیست و چه کسانی را گرفتار می کند؟

سید جواد هاشمیان متخصص بیماری های چشم فوق تخصص پیوند قرنیه و جراحی های عیوب انکساری درباره بیماری اکتازی قرنیه اظهار کرد: اکتازی یا قوز قرنیه با تغییرات پیش رونده عیوب انکساری مشخص می شود یعنی بیمار دچار نزدیک بینی می شود و هر ۳ تا ۶ ماه شماره عینک او افزایش پیدا می کند و دچار آستیگمات و کاهش دید می شود؛ این عوارض ناشی از برجستگی قرنیه به جلو و اکتازی قرنیه است که معمولا در سنین بلوغ رخ می دهد.

وی گفت: بروز قوز قرنیه در خانواده هایی که سابقه این بیماری در آن ها وجود دارد چند برابر بیشتر از دیگران است؛ این بیماری هر دو چشم را به صورت غیر قرینه درگیر می کند یعنی یک چشم بیشتر و دیگری کمتر گرفتار می شود؛ قوز قرنیه می تواند همراه با بیماری های دیگر ایجاد شود که شایع ترین آن «اِیتوپی» یا زمینه حساسیتی در خانواده مثل حساسیت بهاره آسم کهیر و اختلالات کوروموزومی مثل سندرم داون است؛ کسانی که دچار این مشکلات هستند حتما در سنین بلوغ از نظر سلامت چشم و عارضه قوزقرنیه باید تحت بررسی قرار گیرند.

این فوق تخصص پیوند قرنیه و جراحی های عیوب انکساری در ادامه افزود: یکی از عوامل ایجاد و پیشرفت این بیماری مالش طولانی مدت چشم است این بیماری در کشور های خاورمیانه به خصوص ایران که از نظر آب و هوایی گرم و خشک است و در مناطق سرد و خشک و مناطق حساسیت زا شیوع بیشتری دارد.

هاشمیان گفت: قوزقرنیه اختلالی در ساختار قرنیه است که می تواند در اثر ژنتیک و ایتوپی یا مالش های طولانی بروز کند و به علت قوام شل قرنیه و فشاری که از داخل چشم بر یک نقطه وقسمتی از قرنیه وارد می شود آن قسمت دچار برجستگی شود در نتیجه سطح قرنیه نامنظم خواهد شد و دچار آستیگمات می شود.

راهکار پیشگیری از تغییرات پیش رونده بیماری قوز قرنیه

وی درباره راه های پیشگیری از ایجاد قوز قرنیه تصریح کرد: مهم ترین روش پیشگیرنده قوز قرنیه که امروزه مطرح است تقویت قرنیه با کمک عمل “کراس لینکینگ” به محض تشخیص در سنین زیر ۲۰ سال است. در این روش ویتامین b. ۲ ریبوفلاوین را به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در قرنیه می ریزیم بعد با روش های مختلف ۱۰ تا ۳۰ دقیقه اشیای ماورای بنفش را با دوز مشخصی به قرنیه می تابانیم پیوند های جدید پروتئینی در الیاف کلاژن قرنیه و در سطح سلولی قرنیه تغییرات ساختاری ایجاد می کند که باعث تقویت قوام قرنیه می شود مقاومت قرنیه را افزایش می دهد و از تغییر پیش رونده دیگر پیشگیری می کند؛ بنابراین اگر این روش به موقع و در مراحل اولیه انجام شود بیماری را متوقف می کند و هیج نگرانی در آینده نخواهد داشت اما اگر به موقع انجام نشود منجر به کاهش بینایی و نهایتا پیوند قرنیه می شود.

هاشمیان بیان کرد: مهم ترین مشخصه قوزقرنیه در سنین بلوغ با کاهش پیش رونده بینایی نزدیک بینی و آستیگماتیسم همراه است و با پیشرفت بیماری به دلیل این که آستیگمات نامنظم است علی رغم استفاده عینک دید بیمار اصلاح کامل نمی شود و دید کافی ندارد.

روش هایی برای تشخیص زودهنگام قوز قرنیه

وی گفت: تشخیص قوزقرنیه در مراحل اولیه براساس ارزیابی تصویری یا توپوگرافی قرنیه بررسی ضخامت قرنیه از مرکز به محیط با دستگاه های ارب اسکن پنتاکم یا او سی تی قابل انجام است.

این فوق تخصص پیوند قرنیه و جراحی های عیوب انکساری در ادامه افزود: راه درمان قوز قرنیه به محض تشخیص پیشگیری از پیشرفت و اصلاح بینایی است که در مراحل اولیه شامل تجویز عینک تجویز لنز های تماسی مثل لنز تماسی نرم در مراحل اولیه و لنز تماسی سخت در مراحل پیشرفته لنز های جدید هیبریدی و لنز های اسکلرال است اگر بیماری با این موارد کنترل نشد یا بیمار مایل به زدن لنز های سخت نبود روش بعدی تغییر شکل قرنیه و بازسازی شکل قرنیه است که امروزه به کمک کارگزاری رینگ یا حلقه هایی در ضخامت قرنیه به کمک لیزر فمتوسکند با تکنولوژی فمتوسکند لیزر به خوبی قابل انجام استتا شکل و قوس قرنیه دوباره مرتب می شود با این موارد بیمار می تواند با عینک یا لنز تماسی دید خوب و کافی پیدا کند.

هاشمیان اظهار کرد: اگر برای اصلاح بینایی نیاز به عینک باشد و بیمار مایل به زدن عینک نباشد از لنز های جدید داخل چشمی مثل ICL و توریک می توان استفاده کرد که در بهبود بینایی این افراد بسیار موثر است؛ اگر بیمار به پزشک مراجعه نکند و بیماری پیشرفت کند و باعث لک قرنیه یا کاهش شدید بینایی شود عمل نهایی پیوند قرنیه است که به روش لایه ای انجام می شود و بیماران کاندید این عمل نباید دچار نگرانی شوند.