قصه پرواز، از برادران رایت تا امروز

به گزارش سی وی نت روزنامه خراسان نوشت: ۱۴ دسامبر سالروز اولین آزمایش برادران رایت است که چند روز بعد با موفقیت همراه بود و زندگی بشر را فتح آسمان دگرگون کرد؛ به این بهانه سراغ عجیب ترین هواپیماها و جذاب ترین شان رفته ایم.

امروزه سفرهای هوایی بخش جدایی ناپذیر زندگی ما انسان ها هستند؛ آن قدر فراگیر که عادی تلقی می شوند و از اهمیت شان در جنبه های مختلف زندگی مان غافلیم. ۱۴ دسامبر ۱۹۰۳ میلادی سالروز آزمایش مهم برادران رایت روی هواپیمایی بود که با هزینه و تلاش زیاد ساخته بودند؛ هرچند در آن روز سرنوشت ساز موفق نشدند پرنده شان را بلند و در آسمان خودنمایی کنند؛ اما چند روز بعد بالاخره هواپیمای آنان به پرواز درآمد و در تاریخ ماندگار شدند. پرواز آن ها آغاز عصر تازه ای برای انسان و تحقق رویاهایش بود. دوبرادر بلندپروازی که تحصیلات عالیه نداشتند و هزینه های ساخت هواپیمای شان را از تعمیر دوچرخه های دیگران به دست می آوردند. مسیری که برادران رایت آغاز کردند طی حدود ۱۲۱ سال اخیر با تغییرات بزرگی مواجه شده است. سایمون سینک نویسنده کتاب معروف «با چرا شروع کنید» در کتابش از اهمیت کاری که برادران رایت کردند می گوید؛ با خواندن کتاب او می فهمیم چرا به رغم بودجه های سنگین دولتی و استخدام افراد تحصیل کرده و متخصص اولین کسانی که موفق شدند پرواز کنند برادران رایت بودند. در این مطلب سراغ موفقیت آن ها و سیر صنعت هواپیمایی دنیا طی چند دهه اخیر رفتیم.

چرایی و انگیزه بزرگ

پرواز رویایی بزرگ و قدیمی بود؛ برای خیلی از کشورها تحقق این موضوع حتی جنبه استراتژیک و برتری نظامی هم داشت. سایمون سینک با مثالی که از برادران رایت می آورد معتقد است برخلاف آن چه بیشتر مردم تصور می کنند عواملی چون نداشتن سرمایه و شرایط بد بازار و استخدام افراد اشتباه باعث شکست کارها نمی شود. همین طور داشتن شرایط خوب و سرمایه هم باعث پیروزی و موفقیت در کار نیست؛ وگرنه احتمال تحقق پرواز توسط دیگران که با بودجه های بزرگ حمایت می شدند به مراتب بیشتر از برادران رایت بود. آن چه برادران رایت را از دیگران متمایز می کرد این بود که آن ها می دانستند چرا دارند تلاش می کنند. آن ها دلیل محکمی داشتند و برای همین با تمام وجود و اشتیاق درونی کار می کردند و نتیجه اش شد هواپیمایی که نامش را پرنده رایت گذاشتند که اولین سازه موفقیت آمیز سنگینی بود که پرواز کرد. بد نیست بدانید برادران رایت یعنی اولیور و ویلبر برای برخورداری از شانس اولین خلبانی و هدایت پرنده رایت که نخستین پرواز انسان بود شیر یا خط بازی کردند و ویلبر برنده شد. درحال حاضر هواپیمای آن ها در موزه ملی هوافضای اسمیتسونین در شهر واشنگتن دی سی به نمایش گذاشته می شود. هواپیمایی که با استفاده از چوب نوئل سیتکایی ساخته شد. از آن هواپیمای ساده تا هواپیماهای امروزی مسیری طولانی طی شده که مرورش خالی از لطف نیست.
 

عجیب ترین هواپیماهایی که ساخت شان متوقف شد

۱. به شدت بی ریخت: آلکساندر لیپیچ طراح این هواپیمای استوانه ای پیشتر با طراحی اولین جنگنده موشکی مجهز در جهان به شهرت رسیده بود. او در طرحی دیگر استوانه غول پیکری را متصور شد که یک موتور جت بزرگ درون آن قرار دارد. این طراحی عجیب که با لقب هواپیمای بدون بال شناخته می شود این اجازه را به صنعت هوانوردی می داد که در پرواز به سرعت های مافوق صوت هم دسترسی داشته باشد. نکته جالب در این طراحی حضور اگزوزهای موتور هواپیما در قسمت پایینی است. این اگزوزها به صورت آبشاری و هم راستا با بدنه هواپیما به برخاستن و نشستن عمودی آن به کمک نیروهای رانش و پیش رانش کمک می کنند. از دیگر ویژگی های جالب این هواپیما می توان به وجود یک دم اشاره کرد که از نظر تئوری قادر به کنترل جهت پرواز است. این نمونه اولین بار در سپتامبر ۱۹۷۲ به پرواز درآمد اما به دلایل نامشخص پروژه به صورت نیمه کاره رها شد.

۲.کاملاً دوزیست: این هواپیما یک نمونه جالب از هواپیماهای دوزیست است که می توان جای خالی آن را در فیلم های علمی تخیلی حس کرد. این هوایپما به صورتی طراحی شده که می تواند از روی آب بلند شود و در مسافت های طولانی با سرعت بسیار بالایی پرواز کند. VVA ۱۴ همچنین می تواند هنگام شکار زیردریایی های دشمن در فاصله کمی از سطح آب نیز پرواز کند. طراحی این دسته از هواپیماها به سال های ۱۹۷۰ برمی گردد که اتحاد جماهیر شوروی به دنبال هواپیماهایی بود که قادر باشند بر روی سطح آب نیز پرواز کنند. 

۳. پیچیده و غیرایمن: طراحی این هواپیما به نحوی است که می توان در غلتش استوانه درونی آن اثر مگنوس را مشاهده کرد. اثر مگنوس با ایجاد انحراف در مسیر غلتش استوانه مذکور و چرخش نامتقارن آن نیرویی به سمت بالا ایجاد می کند تا هواپیما بتواند راحت تر بلند شود. Anton Flettner طراح سیستم پیشرانه پس از آن که موفق شد اثر مگنوس را در حوزه طراحی بادبان های کشتی به کار ببرد به استفاده از این اثر در طراحی بال های هواپیما دست زد و معتقد بود که این ایده بسیار کارساز خواهد بود. متاسفانه نام طراحان دیگر این هواپیما که در سال ۱۹۳۰ دست به طراحی آن زدند موجود نیست.  در نهایت به علت آن که برخی نکات ایمنی در ساخت این هواپیما رعایت نشده بود از ادامه پروازهایش جلوگیری شد.

۴. بلندپروازانه و غیرمتعارف: هواپیمای عجیب دیگری که با ظاهر غیرمتعارف در گذشته های نه چندان دور طراحی و پس از ساخت از آن در سال ۱۹۳۰ در پاریس رونمایی شد Bleriot نام دارد. از نظر تئوری این هواپیمای مسافربری می تواند حداکثر سرعتی در حدود ۲۲۰ کیلومتر بر ساعت داشته باشد. مسافران می توانند در دو بدنه جدا اقامت داشته باشند. هرکدام از این بدنه ها ظرفیت شش مسافر و تجهیزات لازم برای آن ها از جمله توالت و محل قرارگیری چمدان ها را دارد. این دو بدنه از اطراف به بال های هواپیما و از جلو به صورت مشترک به ملخ متصل هستند. بدنه میانی شامل کابین خدمه و موتورهای هواپیماست. از این هواپیما فقط یک نمونه اولیه ساخته شد که در هنگام آزمایش در مرحله پرواز عملکرد بسیار ضعیفی داشت. 

۵.پنکیک پرنده: یکی دیگر از هواپیماهای جالب اما عجیب که تاکنون طراحی شده Vought XF۵U  است. این هواپیمای آزمایشی با لقب “پنکیک پرنده” شناخته می شود و در اواخر دهه ۱۹۳۰ برای تجهیز کردن نیروی دریایی روی کار آمد. بدنه منحصر به فرد مسطح و شبیه دیسک آن به جای بال به نیروی بالابرنده اولیه هواپیما کمک می کند. طرح تئوری بدین صورت بود که با حفظ جریان هوای یکنواخت بر روی کل طول بال شرایط لازم برای فرود با سرعت بسیار کم فراهم شود. این در حالی است که هواپیما قادر است با سرعت های بسیار بالا در آسمان پرواز کند. سرعت این هواپیما در حدود ۴۵۲ مایل بر ساعت (۷۲۷ کیلومتر بر ساعت) است و قرار بود شش عدد مسلسل ۵.۰ را نیز با خود حمل کند. درنهایت پس از تولید تنها دو عدد از این هواپیما پروژه در سال ۱۹۴۷ خاتمه یافت.

*بازنشر مطالب دیگر رسانه ها در سی وی نت به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان می باشد.

انتهای پیام