سهم الارث شوهر از همسر

هنگامی که یک زن فوت می کند، بر اساس قوانین مدنی ایران، سهم الارث شوهر از همسرش موضوعی است که نیاز به بررسی دقیق دارد. به طور کلی، مرد در صورت وجود فرزند از همسر متوفی، یک چهارم از کل ترکه و در صورت عدم وجود فرزند، یک دوم از کل ترکه را به ارث می برد. این حق قانونی، که بر پایه رابطه زوجیت دائم بنا شده، جنبه های مختلفی دارد که آگاهی از آن ها برای حفظ حقوق و جلوگیری از ابهامات، ضروری است.

فوت یک عزیز، به ویژه همسر، تجربه ای عمیق و دردناک است. در کنار اندوه ناشی از فقدان، مسائل حقوقی و مالی مربوط به ترکه متوفی مطرح می شود که می تواند به پیچیدگی های بیشتری دامن بزند. در این میان، سهم الارث شوهر از همسر یکی از مهم ترین و گاه پرابهام ترین جنبه های تقسیم ماترک محسوب می شود. این موضوع نه تنها برای مردانی که همسرشان را از دست داده اند اهمیت دارد، بلکه برای سایر وراث و حتی مشاوران حقوقی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

هدف اصلی از این نوشتار، روشن سازی تمامی ابعاد حقوقی و عملی مربوط به ارث بری شوهر از همسر، بر اساس قانون مدنی ایران است. این راهنما تلاش می کند تا با زبانی ساده و روان، مفاهیم پیچیده حقوقی را برای همگان قابل فهم سازد تا هر فردی بتواند حقوق خود یا دیگران را در این زمینه درک کرده و در صورت نیاز، گام های مقتضی را بردارد. از مبانی قانونی گرفته تا نحوه محاسبه سهم و بررسی شرایط خاص و استثنائات، تمامی جوانب این موضوع با دقت مورد بررسی قرار می گیرد.

مبانی حقوقی سهم الارث شوهر از همسر: آیا مرد از زن ارث می برد؟

پایه و اساس ارث بری در قانون مدنی ایران بر دو محور اصلی استوار است: سبب و نسب. رابطه نسبی به خویشاوندی خونی اشاره دارد، مانند رابطه بین والدین و فرزندان. اما رابطه سببی، که از طریق ازدواج ایجاد می شود، نیز یکی از موجبات ارث به شمار می رود. شوهر به دلیل رابطه سببی (زوجیت) که با همسر خود دارد، از جمله وراث او محسوب می شود. این یک اصل پذیرفته شده در فقه اسلامی و قوانین کشور است که به صراحت در ماده ۸۶۱ قانون مدنی بیان شده است.

اصل توارث زوجین در قانون مدنی

ماده ۹۴۰ قانون مدنی به روشنی تصریح می کند که زوجین در صورت نکاح دائم و عدم وجود موانع ارث، از یکدیگر ارث می برند. این ماده سنگ بنای ارث بری شوهر از همسر است. نکته حائز اهمیت این است که این ارث بری تنها در صورتی محقق می شود که عقد نکاح به صورت دائم منعقد شده باشد. بنابراین، ازدواج موقت یا صیغه، تحت این قاعده قرار نمی گیرد و حق توارثی برای زوجین ایجاد نمی کند.

شرایط کلی ارث بردن شوهر از همسر

برای اینکه شوهر بتواند از همسر متوفی خود ارث ببرد، سه شرط اساسی باید محقق شود:

1. وجود عقد نکاح دائم در زمان فوت: همانطور که اشاره شد، رابطه زوجیت باید از نوع دائم باشد و این رابطه باید تا لحظه فوت همسر برقرار بوده باشد. به عبارت دیگر، اگر زوجین قبل از فوت همسر از یکدیگر طلاق بائن گرفته باشند، حق ارث از بین می رود.

2. حیات شوهر در زمان فوت همسر: شرط بدیهی ارث بری این است که وارث، یعنی شوهر، در زمان فوت مورث، یعنی همسر، زنده باشد. اگر شوهر قبل یا همزمان با همسر فوت کرده باشد، ارث به او تعلق نمی گیرد.

3. عدم وجود موانع ارث: موانع قانونی خاصی وجود دارند که می توانند مانع از ارث بری شوند. این موانع شامل قتل مورث، کفر، لعان و ولدالزنا (فرزند نامشروع) هستند. در مورد شوهر، اغلب موارد رایج این موانع، مانند قتل عمدی همسر، مطرح می شود که در صورت اثبات، مانع از ارث بری خواهد شد.

   در نظام حقوقی ایران، اساس توارث زوجین بر پایداری و دوام رابطه زناشویی دائم استوار است و هرگونه خلل در این بنیان، می تواند حقوق ارثی را دستخوش تغییر قرار دهد.

نحوه محاسبه سهم الارث شوهر از همسر: سناریوهای اصلی و جزئیات

قبل از ورود به جزئیات محاسبه سهم الارث شوهر از همسر، لازم است مفهوم ترکه را روشن کنیم. ترکه یا ماترک به تمامی اموال، دارایی ها، حقوق مالی و دیون (بدهی ها) که از متوفی باقی می ماند، اطلاق می شود. این اموال می تواند شامل اموال منقول (مانند وجه نقد، خودرو، اثاثیه) و اموال غیرمنقول (مانند ملک، زمین، آپارتمان) باشد. پس از کسر دیون و واجبات مالی متوفی (مانند مهریه، نفقه معوقه، هزینه های کفن و دفن و بدهی به اشخاص)، آنچه باقی می ماند، بین وراث تقسیم می شود.

سهم الارث شوهر در صورت وجود فرزند برای زن

یکی از مهم ترین عوامل در تعیین میزان سهم الارث شوهر از همسر، وجود یا عدم وجود فرزند برای زن متوفی است. اگر زن متوفی دارای فرزند (چه از این شوهر و چه از ازدواج قبلی خود) باشد، سهم الارث شوهر به یک چهارم (۱/۴) از کل ترکه کاهش می یابد. این حکم صریحاً در ماده ۹۱۳ قانون مدنی ذکر شده است.

مثال کاربردی:

تصور کنید زنی فوت کرده و از خود ماترکی به ارزش ۲۰۰ میلیون تومان (۵۰ میلیون تومان اموال منقول شامل وجه نقد و طلا، و ۱۵۰ میلیون تومان اموال غیرمنقول شامل یک واحد آپارتمان) و همچنین یک فرزند (چه از این شوهر و چه از ازدواج قبلی) بر جای گذاشته است. در این صورت، شوهر یک چهارم از کل ترکه را به ارث می برد.

• کل ترکه: ۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
• سهم الارث شوهر: ۱/۴ * ۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان

باقی مانده ترکه (۱۵۰ میلیون تومان) بین فرزند یا فرزندان و سایر وراث احتمالی (مانند پدر و مادر متوفی) طبق طبقات و درجات ارث تقسیم می شود.

سهم الارث شوهر در صورت عدم وجود فرزند برای زن

در حالتی که زن متوفی فرزندی نداشته باشد (چه از شوهر فعلی و چه از ازدواج های قبلی)، سهم الارث شوهر افزایش می یابد و به یک دوم (۱/۲) از کل ترکه می رسد. این نیز در ماده ۹۱۳ قانون مدنی تصریح شده است.

مثال کاربردی:

فرض کنید زنی بدون فرزند فوت کرده و ماترکی به ارزش ۲۴۰ میلیون تومان (۸۰ میلیون تومان اموال منقول و ۱۶۰ میلیون تومان اموال غیرمنقول) بر جای گذاشته است. در این حالت، شوهر یک دوم از کل ترکه را به ارث می برد.

• کل ترکه: ۲۴۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
• سهم الارث شوهر: ۱/۲ * ۲۴۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۱۲۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان

باقی مانده ترکه (۱۲۰ میلیون تومان) بین سایر وراث زن متوفی (اگر وجود داشته باشند، مانند پدر و مادر متوفی) تقسیم می شود.

سهم الارث شوهر در صورت عدم وجود هیچ وارث دیگری جز شوهر

ممکن است در شرایطی، زن متوفی هیچ وارثی به جز شوهر خود نداشته باشد. در این حالت خاص، قانون گذار سهم شوهر را به این صورت تعیین کرده است که ابتدا سهم فرض او (که نصف کل ترکه است، زیرا فرزندی وجود ندارد) به وی می رسد و سپس، مابقی ترکه نیز به او رد می شود. به این معنی که تمام ترکه به شوهر خواهد رسید.

مفهوم رد در ارث به این معناست که اگر پس از پرداخت سهم الفرض صاحبان فرض (در اینجا شوهر)، از ترکه چیزی باقی بماند و وارث دیگری از طبقات ارث برای دریافت آن وجود نداشته باشد، آن باقیمانده به همان صاحبان فرض به نسبت سهمشان بازگردانده می شود. در مورد شوهر، اگر وارث دیگری نباشد، تمام ترکه از طریق فرض و رد به او می رسد.

مثال کاربردی:

تصور کنید زنی فوت کرده و ماترکی به ارزش ۱۰۰ میلیون تومان بر جای گذاشته است. او نه فرزندی دارد، نه پدر و مادری، و نه هیچ وارث نسبی دیگری. تنها وارث او شوهرش است.

1. ابتدا، شوهر سهم فرض خود را به عنوان عدم وجود فرزند، یعنی نصف ترکه (۵۰ میلیون تومان) را دریافت می کند.
2. سپس، از آنجایی که هیچ وارث دیگری وجود ندارد، باقی مانده ترکه (۵۰ میلیون تومان) نیز به او رد می شود.

در نهایت، شوهر تمام ۱۰۰ میلیون تومان ترکه را به ارث خواهد برد.

سهم الارث شوهر در حضور وراث دیگر (غیر از فرزند)

در بسیاری از موارد، علاوه بر شوهر، وراث دیگری نیز وجود دارند که از متوفی ارث می برند؛ مانند پدر و مادر متوفی، خواهر و برادران، یا حتی اجداد. نکته مهم این است که سهم الارث شوهر (که یا یک دوم است یا یک چهارم) یک سهم فرض محسوب می شود. این بدان معناست که این سهم ثابت است و حضور وراث دیگر از طبقات بعدی (مانند پدر و مادر یا خواهر و برادر متوفی) تغییری در میزان سهم فرض شوهر ایجاد نمی کند. پس از کسر سهم شوهر، مابقی ترکه بین سایر وراث طبق طبقات و درجات ارث تقسیم خواهد شد.

مثال: سهم شوهر با پدر و مادر متوفی (بدون فرزند)

اگر زنی فوت کند و از خود، شوهر، پدر و مادرش را به عنوان وارث و ماترکی به ارزش ۱۲۰ میلیون تومان بر جای بگذارد (و فرزندی نداشته باشد):

1. شوهر یک دوم از ترکه را به دلیل عدم وجود فرزند دریافت می کند: ۱/۲ * ۱۲۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۶۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان.
2. پدر و مادر متوفی نیز هر کدام یک ششم از ترکه را به ارث می برند: ۲ * (۱/۶ * ۱۲۰,۰۰۰,۰۰۰) = ۴۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان.
3. در این حالت، ۲۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان باقی می ماند که به رد می رود. اما از آنجایی که وراث طبقاتی مانند پدر و مادر نیز در اینجا وجود دارند و به موجب ماده ۹۲۷ قانون مدنی، پدر و مادر در صورت نبود فرزند، از باقیمانده ترکه ارث می برند، این ۲۰ میلیون تومان بین پدر و مادر تقسیم می شود.

جدول سهم الارث شوهر با سایر وراث

وارثان زن متوفی	سهم الارث شوهر	سهم الارث سایر وراث
شوهر + فرزند/فرزندان	یک چهارم (۱/۴)	سه چهارم باقی مانده بین فرزندان و سایر وراث
شوهر + پدر و مادر (بدون فرزند)	یک دوم (۱/۲)	یک سوم برای پدر، یک سوم برای مادر (سهم فرض) و مابقی به رد می رود
شوهر + خواهر و برادر (بدون فرزند و پدر و مادر)	یک دوم (۱/۲)	یک دوم باقی مانده بین خواهر و برادر (برابر مرد دو برابر زن)
فقط شوهر	تمام ترکه (با فرض و رد)	هیچ

قانون جدید ارث مرد از زن (بررسی یک باور غلط رایج)

در میان مردم، گاه این باور غلط رواج می یابد که قانون جدیدی در مورد سهم الارث شوهر از همسر تصویب شده که ممکن است میزان این سهم را تغییر داده باشد. اما واقعیت این است که هیچ قانون جدیدی که به طور خاص میزان سهم الارث شوهر از همسر را دستخوش تغییر اساسی کند، به تصویب نرسیده است.

منشأ احتمالی این سوءتفاهم ممکن است خلط مبحث با اصلاح قانون ارث زن از شوهر باشد. در گذشته، زن تنها از اموال منقول شوهر ارث می برد و از اعیان و عرصه (زمین و ساختمان) چیزی به او نمی رسید. اما با اصلاحیه سال ۱۳۸۷، این قانون به نفع زنان تغییر کرد و زنان نیز از قیمت اموال غیرمنقول ارث بر می شوند. این تغییر مهمی بود که گاه به اشتباه به سهم الارث مردان نیز تسری داده می شود.

قوانین مربوط به سهم الارث شوهر از همسر، که در قانون مدنی ایران بر پایه فقه امامیه تدوین شده اند، از ثبات نسبی برخوردار هستند و تغییر در آن ها نیازمند بررسی های عمیق فقهی و حقوقی است. لذا، تا به امروز، همان قواعدی که در ماده ۹۱۳ قانون مدنی و سایر مواد مرتبط آمده، در مورد سهم الارث شوهر از همسر پابرجا و لازم الاجراست.

شرایط خاص و استثنائات در ارث بری شوهر

قوانین ارث، علی رغم ظاهر ثابت شان، در شرایط خاصی می توانند با استثنائاتی روبرو شوند که نحوه ارث بری را تحت تأثیر قرار می دهند. آگاهی از این استثنائات، می تواند در مواردی که شرایط پیچیده تری وجود دارد، راهگشا باشد.

ارث شوهر از زن در عقد موقت (صیغه)

یکی از سوالات رایج در زمینه ارث بری زوجین، مربوط به ازدواج موقت یا صیغه است. بر اساس ماده ۹۴۰ قانون مدنی که نکاح دائم را شرط توارث زوجین می داند، پاسخ صریح این است که مرد در عقد موقت از زن ارث نمی برد. این حکم، چه عقد موقت به صورت رسمی ثبت شده باشد و چه نشده باشد، یکسان است. دلیل حقوقی این مسئله آن است که رابطه توارث یک حکم آمره است و نمی توان با توافق طرفین برخلاف آن عمل کرد. بنابراین، در عقد موقت، حتی اگر طرفین در حین عقد شرط ارث بری را هم بگذارند، آن شرط باطل و بلااثر خواهد بود.

ارث شوهر در صورت طلاق

وضعیت ارث بری شوهر از همسر در صورت طلاق، بسته به نوع طلاق و زمان فوت، متفاوت است:

1. طلاق بائن: در طلاق بائن، که رابطه زوجیت به طور کامل قطع می شود و مرد حق رجوع ندارد، مرد از همسر سابق خود ارث نمی برد (و بالعکس). زیرا اساس توارث که رابطه زوجیت دائم است، از بین رفته است.

2. طلاق رجعی: در طلاق رجعی، رابطه زوجیت به طور کامل قطع نشده و مرد در طول مدت عده می تواند به همسر خود رجوع کند. بر اساس ماده ۹۴۳ قانون مدنی، اگر یکی از زوجین در مدت عده طلاق رجعی فوت کند، دیگری از او ارث می برد. بنابراین، اگر زن در دوران عده طلاق رجعی فوت کند، شوهر از او ارث خواهد برد.

3. طلاق در دوران بیماری (طلاق فرار): ماده ۹۴۴ قانون مدنی یک استثنای مهم را در این زمینه مطرح می کند. اگر مرد در دوران بیماری خود، همسرش را طلاق دهد و ظرف یک سال از تاریخ طلاق به علت همان بیماری فوت کند، زن از او ارث می برد، حتی اگر طلاق بائن باشد. اما برای سهم الارث شوهر از زن در صورت طلاق در دوران بیماری، وضعیت متفاوت است. اگر زن در حال بیماری، از مرد در حال صحت طلاق بگیرد و زن به دلیل همان بیماری در طول عده فوت کند، مرد از او ارث نمی برد. اما اگر مرد در حال بیماری زن خود را طلاق دهد و زن ظرف یک سال از تاریخ طلاق، به دلیل همان بیماری فوت کند، مرد از او ارث می برد، مشروط بر اینکه مرد در این مدت ازدواج مجدد نکرده باشد. این ماده برای جلوگیری از فرار از ارث (طلاق فرار) وضع شده است.

مثال های کاربردی برای هر حالت طلاق:

• طلاق بائن: فرض کنید زنی در تاریخ ۱ فروردین ۱۴۰۲ از شوهرش طلاق بائن می گیرد. اگر زن در تاریخ ۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ فوت کند، شوهر سابق او هیچ ارثی از او نمی برد، زیرا رابطه زوجیت کاملاً قطع شده بود.
• طلاق رجعی: زنی در تاریخ ۱ فروردین ۱۴۰۲ از شوهرش طلاق رجعی می گیرد. مدت عده او سه ماه است. اگر زن در تاریخ ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ (یعنی در دوران عده) فوت کند، شوهر او از ترکه زن ارث می برد. اما اگر زن در تاریخ ۱ مرداد ۱۴۰۲ (بعد از انقضای عده) فوت کند، شوهر سابق او ارثی نخواهد برد.
• طلاق در دوران بیماری: مردی در حال بیماری خود در تاریخ ۱ فروردین ۱۴۰۲ همسرش را طلاق می دهد. زن نیز در تاریخ ۱۰ اسفند ۱۴۰۲ به دلیل همان بیماری فوت می کند و مرد در این مدت ازدواج مجدد نکرده است. در این صورت، شوهر با وجود طلاق، از همسر متوفی خود ارث می برد.

تأثیر بدهی ها و دیون زن متوفی بر سهم الارث شوهر

یکی از اصول اساسی در تقسیم ترکه این است که دیون و واجبات مالی متوفی پیش از تقسیم ارث و قبل از تخصیص سهم الارث به وراث، از ماترک کسر می شوند. این دیون می تواند شامل موارد زیر باشد:

• مهریه (اگر زن آن را دریافت نکرده باشد)
• نفقه معوقه (اگر به زن نفقه پرداخت نشده باشد)
• بدهی به اشخاص (مانند وام، قرض و…)
• هزینه های کفن و دفن
• حقوق کارگران و خدمتگزاران (در صورت وجود)

بنابراین، سهم الارث شوهر و سایر وراث، از خالص ماترک (دارایی های باقی مانده پس از کسر تمامی دیون و واجبات) محاسبه و پرداخت می شود. این نکته برای جلوگیری از سردرگمی در محاسبه سهم الارث و اطمینان از پرداخت حقوق قانونی بستانکاران حائز اهمیت است.

مراحل عملی برای دریافت سهم الارث شوهر (از نگاه قانونی)

دریافت سهم الارث، یک فرآیند حقوقی است که نیازمند طی کردن مراحل مشخصی است. این مراحل، از شناسایی وراث تا تقسیم نهایی ترکه را شامل می شود و برای شوهر نیز، رعایت این مراحل برای اطمینان از احقاق حق خود ضروری است.

گواهی انحصار وراثت

اولین و مهم ترین قدم پس از فوت یک فرد، اقدام برای دریافت گواهی انحصار وراثت است. این گواهی یک سند رسمی است که توسط شورای حل اختلاف صادر می شود و در آن، وراث قانونی متوفی و میزان سهم الارث هر یک به طور دقیق مشخص می شود. برای دریافت این گواهی، ارائه مدارکی نظیر گواهی فوت، شناسنامه و کارت ملی متوفی و وراث، و استشهادیه محضری الزامی است. بدون گواهی انحصار وراثت، هیچ گونه اقدامی برای تقسیم ترکه یا نقل و انتقال اموال متوفی امکان پذیر نیست.

مراحل کلی پیگیری

پس از دریافت گواهی انحصار وراثت، مراحل کلی برای دریافت سهم الارث شوهر و سایر وراث به شرح زیر است:

1. تعیین و شناسایی ماترک: تمامی اموال منقول و غیرمنقول متوفی باید شناسایی و ارزش گذاری شوند.

2. استعلام دیون و بدهی ها: بررسی اینکه آیا متوفی دارای بدهی یا دیونی (مانند وام، مهریه پرداخت نشده، نفقه معوقه و…) بوده است. این بدهی ها باید از کل ترکه کسر شوند.

3. تکمیل اظهارنامه مالیات بر ارث: وراث موظفند اظهارنامه مالیات بر ارث را تکمیل و به اداره امور مالیاتی ارائه دهند. مالیات بر ارث نیز قبل از تقسیم نهایی باید پرداخت شود.

4. تقسیم ترکه: پس از کسر دیون و مالیات، خالص ماترک با توجه به گواهی انحصار وراثت بین وراث، از جمله شوهر، تقسیم می شود. این تقسیم می تواند به صورت توافقی بین وراث انجام شود یا در صورت عدم توافق، با طرح دعوای تقسیم ترکه در دادگاه پیگیری شود.

اهمیت مشاوره و کمک وکیل

مسائل ارث، به ویژه در موارد پیچیده یا زمانی که اختلافات بین وراث زیاد است، می تواند بسیار پیچیده و چالش برانگیز باشد. بهره گیری از تخصص وکیل مجرب در این زمینه، می تواند به طور چشمگیری در تسریع فرآیند، جلوگیری از اشتباهات حقوقی و حفظ حقوق تمامی وراث کمک کند. یک وکیل می تواند:

• در جمع آوری مدارک و تنظیم دادخواست ها یاری رساند.
• در محاسبه دقیق سهم الارث بر اساس تمامی جوانب قانونی مشاوره دهد.
• در مذاکره با سایر وراث برای تقسیم توافقی ترکه نقش مؤثر ایفا کند.
• در صورت لزوم، دعوای تقسیم ترکه را در مراجع قضایی پیگیری کند.

تجربه نشان داده است که مشاوره با یک وکیل متخصص ارث می تواند هزینه های احتمالی ناشی از اشتباهات و اختلافات طولانی مدت را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و به شما اطمینان خاطر بیشتری در این فرآیند بدهد.

نتیجه گیری

سهم الارث شوهر از همسر، موضوعی است که در قانون مدنی ایران به روشنی تبیین شده و بر پایه رابطه زوجیت دائم استوار است. در این نوشتار، تلاش شد تا تمامی ابعاد این حق قانونی، از مبانی حقوقی گرفته تا نحوه محاسبه سهم الارث در سناریوهای مختلف (با و بدون فرزند، و در حضور سایر وراث) و همچنین استثنائات مهم (مانند عقد موقت و انواع طلاق)، با زبانی ساده و کاربردی مورد بررسی قرار گیرد. مشخص شد که باور غلط در مورد قانون جدید ارث مرد از زن صحت ندارد و قوانین جاری بر همان مبنای فقهی و حقوقی گذشته پابرجاست.

آگاهی از این قوانین و جزئیات، نه تنها برای مردان به عنوان وارث، بلکه برای تمامی خانواده های درگیر با مسائل ارث، حیاتی است تا از تضییع حقوق و بروز اختلافات جلوگیری شود. فرآیند دریافت سهم الارث، با گواهی انحصار وراثت آغاز شده و پس از کسر دیون و مالیات، به تقسیم نهایی ترکه می انجامد. پیچیدگی های حقوقی این فرآیند، اهمیت مشاوره با یک وکیل متخصص را دوچندان می کند تا از صحت تمامی مراحل اطمینان حاصل شود و حقوق تمامی طرفین به بهترین شکل ممکن حفظ گردد.

سوالات متداول

سهم الارث شوهر از همسر در صورت داشتن فرزند چقدر است؟

اگر زن متوفی دارای فرزند (چه از این شوهر یا از ازدواج قبلی) باشد، سهم الارث شوهر برابر با یک چهارم (۱/۴) از کل ترکه زن خواهد بود.

سهم الارث شوهر از همسر در صورت نداشتن فرزند چقدر است؟

در صورتی که زن متوفی فرزندی نداشته باشد، سهم الارث شوهر افزایش یافته و به یک دوم (۱/۲) از کل ترکه می رسد.

آیا در عقد موقت (صیغه) مرد از زن ارث می برد؟

خیر، بر اساس ماده ۹۴۰ قانون مدنی، ارث بری زوجین تنها در نکاح دائم معتبر است و در عقد موقت، مرد از زن (و بالعکس) ارث نمی برد.

آیا قانون جدیدی در مورد سهم الارث مرد از زن وجود دارد؟

خیر، هیچ قانون جدیدی که میزان سهم الارث شوهر از همسر را تغییر دهد، به تصویب نرسیده است. قوانین فعلی بر اساس قانون مدنی و فقه امامیه پابرجا هستند.

اگر زن هیچ وارث دیگری جز شوهر نداشته باشد، سهم شوهر چقدر است؟

در این حالت، شوهر ابتدا سهم فرض خود (نصف ترکه) را می برد و سپس مابقی ترکه نیز به او رد می شود، به این معنی که تمام ترکه به شوهر می رسد.

اگر مرد در دوران بیماری زن را طلاق داده باشد و زن فوت کند، آیا مرد ارث می برد؟

بر اساس ماده ۹۴۴ قانون مدنی، اگر مرد در حال بیماری خود، همسرش را طلاق دهد و زن ظرف یک سال از تاریخ طلاق به دلیل همان بیماری فوت کند، مرد از او ارث می برد، مشروط بر اینکه مرد در این مدت ازدواج مجدد نکرده باشد.

سهم الارث شوهر از اموال غیرمنقول (خانه، زمین) همسر چقدر است؟

سهم الارث شوهر از اموال منقول و غیرمنقول همسر یکسان است. یعنی سهم او (یک چهارم یا یک دوم) از کل ترکه (شامل تمامی اموال منقول و غیرمنقول) محاسبه می شود.