جایگاه زن در اندیشه های حضرت امام خمینی ره

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، رئیس اندیشکده زن و خانواده‌ی دانشگاه عالی امام حسین(ع) به همراه مدرس دانشگاه و عضو بنیاد ملی نخبگان با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری درباره جایگاه زن در اندیشه های حضرت امام خمینی ره به پرسش ها پاسخ دادند.

مجری: حضرت امام ره راجع به نقش و جایگاه بانوان در مسائل اجتماعی صحبت می‌کنند و حتی جمله‌ای دارند قریب به این مضمون که خدمتی که اسلام و انقلاب به زنان کرد به مردان جامعه‌ی ایرانی نکرده. شما به عنوان خانمی که سال هاست دارید در حوزه‌های اجتماعی فعالیت می‌کنید این بیان حضرت امام از نظر شما چطور قابل تحلیل است و امام وقتی در واقع این صحبت را می‌کنند نگاهشان به چه سابقه و پیشینه‌ای از وضع زنان در جامعه است؟
خانم مینو اصلانی رئیس اندیشکده زن و خانواده‌ی دانشگاه عالی امام حسین (ع): حضرت امام به عنوان احیاگر هویت زن در قرن معاصر مطرح هستند و در واقع منظومه فکری ایشان مبتنی بر همین مسئله است که جایگاه و نقش زنان در پیشرفت جامعه یک جا موضوع بسیار مهم، حیاتی و اساسی است به طوری که می‌فرمایند که زنان باید در مقدرات اصلی جامعه حضور داشته باشند و این جمله که جنابعالی اشاره فرمودید یک راهبرد کلان است به دلیل اینکه خب قبل از انقلاب اسلامی رژیم منحوس پهلوی به تأسی از فرهنگ غرب به سمت حیازدایی، به سمت بی هویت کردن زن ایرانی پیش می‌رفت و بنابراین انقلاب اسلامی با احیای هویت زن، با ایجاد فضای مناسب و بسیار قدرتمند برای ایفای نقش‌های زنان می‌توانیم بگوییم که بزرگترین خدمت را به جایگاه زن و نقش آفرینی او داشته خب شما ببینید ما قبل از انقلاب، زنان متدین جامعه مان اصلاً​ در عرصه و میدان نبودند به دلیل اینکه فضا، فضا مناسبی نبود، اما انقلاب اسلامی این موقعیت را ایجاد کرد که زنان با توجه به توانمندی، استعداد‌ها و آن خلاقیت‌هایی که دارند در جامعه ظهور و بروز پیدا بکنند زمینه‌ای بریا فعالیت‌های عمیق آن‌ها ایجاد بشود زمینه‌ای برای رشد علمی و فضایل اخلاقی مطرح بشود و ایجاد بشود بنابراین اینکه دیدگاه … بسیار جدی و به دور از تعارف است برای حضور زنان در عرصه‌های مختلف اجتماعی را ما در جای جای سخنانی ایشان می‌بینیم به طوری که می‌فرمایند حتی اگر زنان نبودند این نهضت به پیروزی نمی‌رسید این یک موضع جدی است چراکه حضور زنان، ​ حضور آحاد مردم را تداعی می‌کند، حضور زنان جامعه را به خروش می‌آورد برای این مقاومت و در واقع مقابله‌ی با رژیم منحوس پهلوی و همین طور در تداوم آن می‌بینیم که حضور زنان یک حضور جدی است و حضرت امام تا آخرین لحظه حیاتشان دائماً این مسئله را مطرح می‌کردند با در واقع اقشار مختلف خانم‌ها بازدید‌ها و دیدار‌هایی که داشتند نقش آن‌ها را یادآوری می‌کردند از نقش‌های فردی، اجتماعی و خانوادگی یعنی می‌خواهم بگویم که حضرت امام از هیچکدام از این نقش‌ها در موضوع زنان غفلت نداشتند بار‌ها نقش اجتماعی آن‌ها را مطرح کردند و اینکه ما شاهد حضور زنان حتی در مجلس خبرگان هستیم در ابتدای انقلاب اسلامی، شاهد حضور زنان در مجلس شورای اسلامی در همه‌ی مقاطع هستیم و بنابراین حضرت امام وقتی می‌فرمایند زنان باید در مقدرات اصلی جامعه حضور داشته باشند این بزرگترین خدمتی است که انقلاب اسلامی به زنان کرد و ضمن اینکه یک مسیری را باز کرد برای جهان که زنان بدانند با آن هویت خودشان و اتکاء به آن هویت و جایگاه و کرامت خودشان می‌توانند در جامعه حضور داشته باشند و این یک مسئله‌ی شعار نیست بلکه یک مسئله جدی که حالا من در ادامه‌ی بحث عرض خواهم کرد که ما در واقع تأثیر تفکرات حضرت امام بر عملکرد زنان در جهان چه اتفاقات مهمی رخ داده که این‌ها را انشاء الله برشماری خواهیم کرد.

مجری: خانم محمودی همانطور که خانم اصلانی هم اشاره کردند حضرت امام خیلی جایگاه و نقش ویژه‌ای را برای بانوان در جامع قائل بودند مثلاً​ جایی می‌فرمایند خدمت مادر به جامعه از خدمت معلم بالاتر است و از خدمت همه کس بالاتر است یا در جای دیگر می‌فرمایند زن مربی جامعه است یا جایی دیگر می‌گویند زن نقش بزرگی در اجتماع دار زن مظهر تحقق آمال بشر است و حتی جایی می‌گویند اگر زن‌های انسان ساز از ملت‌ها گرفته بشوند ملت‌ها به شکست و انحطاط مبدل خواهد شد فکر می‌کنید چرا حضرت امام چرا این قدر نقش و جایگاه ویژه‌ای را برای بانوان قائل بودند؟
خانم زهرا محمودی مدرس دانشگاه و عضو بنیاد ملی نخبگان: حقیقت ماجرا این است که وقتی یک مرد بزرگ تاریخساز می‌شود و می‌تواند که مردمی‌ترین انقلاب تاریخ را ایجاد بکند دل‌هایی را با خودش همراه بکند حقیقتاً​ فهم درستی از آحاد جامعه از مرد و زن، از تمام اقشاری که می‌توانند تأثیرگذار باشند حقیقتاً​ دارد که این جملات گاهی اوقات اگر گوینده اش ذکر نشود بعضی وقت‌ها ممکن است بعضی‌ها فکر بکنند که یک سری جملات فمنیستی است حتی در دیدگاه‌های مقام معظم رهبری هم گاهی برخی فکر می‌کنند که این دیدگاه‌ها دیدگاه‌هایی هست که به هر حال افرادی که تند می‌روند در این مسیر دارند بیان می‌کنند، اما حقیقت ماجرا این است که زنان نیمی از جامعه را تشکیل می‌دهند و نیمی دیگر را می‌سازند این ویژگی‌هایی که در یک بانو نهفته است و می‌تواند جهاد اجتماعی در حقیقت ایجاد بکند در جامعه و زنی که مظهر لطافت، عاطفه و پیوند ارتباطات است وقتی حضور اجتماعی پیدا می‌کند به بیان حضرت امام می‌تواند یک اتفاق ویژه و خاصی را رقم بزند همانطور که ما می‌بینیم که این اتفاق افتاد وقتی انقلاب اسلامی رخ نمود زنان نقش بسیار خاص و بجایی را ایفاء​ کردند و بعد با یک معضل بزرگی مثل جنگ تحمیلی و دفاع مقدس که روبرو می‌شویم می‌بینیم که این قلب ملتهب و این قلب تپنده‌ی جامعه وقتی که شروع می‌کند به حرکت، افراد را به جوشش درمی آورد پیوند‌های عاطفی که یک زن می‌تواند ایجاد بکند ویژگی‌هایی که وجود دارد ما در مفهوم مادری حضرت عالی اشاره کردین ریشه کلمه «اُم» در معنای خودش با امت یک ارتباط تنگاتنگی دارد یک مادر در نقش خودش وقتی که با آنچه که حضرت امام بیان می‌کند که بیان می‌کنند که زنان باید جهاد اجتماعی داشته باشند در عرصه‌های اجتماع حضور پیدا بکنند وقتی با همین ویژگی‌ها در جامعه حضور پیدا می‌کند یک مفهومی وجود دارد به اسم مادرپذیری مهم نیست که یک بانو حتماً​ مادر چندین فرزند باشد مهم این است که این ویژگی در نهاد او نهفته است و این را می‌تواند در جامعه پیاده بکند و اساساً حضرت امام بیان می‌کنند که زنان باید در حکمرانی و در سیاست مداخله بکنند و مقام معظم رهبری هم این نقش را بسیار پررنگ در حقیقت تلقی می‌کنند، اما مسئله این است که شاید ما اندیشه‌های حضرت امام را باید بعد از گذشت ۴۰ و اندی سال از انقلاب اسلامی باز می‌کردیم این مسئله را صورت بندی می‌کردیم و یک مدلی ارائه می‌کردیم که می‌توانست این مباحث در حد سخنان و اندیشه‌های امامین انقلاب باقی نماند حضرت امام یک جای می‌فرمایند که من شنیده ام که زنانی که در آن محیط قبلی قبل از انقلاب حضور داشتند از محیط خودشان شکایت داشتند ما باید رفاه اجتماعی را برای اشتغال این زنان فراهم بکنیم یعنی شما نقش را ببینید بیان نمی‌کنند که زنان از عرصه‌ای که قبلاً​ بودند به هر حال محیط‌های مناسبی نبوده کناره گیری بکنند و به هر حال بخواهند به خانه داری و مادری و این‌ها بپردازند می‌فرمایند که نقش انقلاب در حقیقت سالم سازی محیط اینهاست برای اثربخشی بیشتر و تأثیرگذاری بیشتر و این نقش را وقتی ما در کلام امامین انقلاب می‌بینیم حقیقتاً​ آنجایی هست که می‌فرمایند که شخصیتی که به هر حال اسلام به زنان داده شاید به مردان نداده این به این معنی نیست که زن در اصل آفرینش خودش در شخصیت خودش چیزی کم داشته بلکه به معنای این است که شاید در دوره‌ی جاهلیت یا محیط‌های حکومت‌های مختلف در حقیقت زنان عقب نگه داشته شدند یا محدود شدند یا پست انگاشته شدند متأسفانه بیشتر در دوره جاهلیت و اسلام این خدمت را در حقیقت به شخصیت زنان کرده که به مردان شاید نکرده باشد.