برای تقویت استخوان چه قرصی بخوریم؟ راهنمای انتخاب بهترین مکمل برای استخوان ها!

برای تقویت استخوان مصرف قرص های ویتامین D و کلسیم از مهم ترین و مؤثرترین روش های دارویی محسوب می شوند. این دو ماده مغذی نقش حیاتی در حفظ سلامت و استحکام استخوان ها ایفا می کنند. با این حال انتخاب دقیق نوع مکمل دوز مناسب و مدت زمان مصرف باید تحت نظر پزشک و با توجه به شرایط فردی هر شخص انجام شود. در ادامه این مقاله به بررسی جامع و علمی ابعاد مختلف تقویت استخوان از دیدگاه پزشکی می پردازیم.

استخوان و اهمیت سلامت آن : نگاهی علمی

به نقل از بایوگرین استخوان ها تنها چارچوب بدن نیستند بلکه بافتی زنده و پویا هستند که به طور مداوم در حال بازسازی و تغییر شکل اند. این فرآیند بازسازی استخوان (Bone Remodeling) شامل دو مرحله اصلی است : تخریب استخوان قدیمی توسط سلول های استئوکلاست و ساخت استخوان جدید توسط سلول های استئوبلاست. تعادل بین این دو فرآیند برای حفظ تراکم و استحکام استخوان ضروری است.

تراکم استخوان (Bone Mineral Density – BMD) معیاری برای سنجش میزان مواد معدنی مانند کلسیم و فسفر در واحد حجم استخوان است. کاهش تراکم استخوان که به آن استئوپنی (Osteopenia) گفته می شود می تواند منجر به پوکی استخوان (Osteoporosis) شود. پوکی استخوان بیماری است که در آن استخوان ها ضعیف و شکننده می شوند و خطر شکستگی به ویژه در ناحیه لگن ستون فقرات و مچ دست افزایش می یابد.

سلامت استخوان در طول زندگی اهمیت دارد. در دوران کودکی و نوجوانی استخوان ها در حال رشد و استحکام یابی هستند. در بزرگسالی حفظ تراکم استخوان برای جلوگیری از پوکی استخوان در سنین بالاتر حیاتی است. عوامل متعددی می توانند بر سلامت استخوان تأثیر بگذارند از جمله :

• سن : با افزایش سن تراکم استخوان به طور طبیعی کاهش می یابد.
• جنسیت : زنان پس از یائسگی به دلیل کاهش هورمون استروژن بیشتر در معرض پوکی استخوان قرار دارند.
• ژنتیک : سابقه خانوادگی پوکی استخوان خطر ابتلا را افزایش می دهد.
• نژاد : افراد سفیدپوست و آسیایی بیشتر در معرض پوکی استخوان هستند.
• رژیم غذایی : کمبود کلسیم و ویتامین D در رژیم غذایی می تواند به ضعف استخوان ها منجر شود.
• فعالیت بدنی : کم تحرکی و عدم انجام ورزش های تحمل وزن تراکم استخوان را کاهش می دهد.
• بیماری های زمینه ای : برخی بیماری ها مانند بیماری های التهابی روده بیماری سلیاک پرکاری تیروئید و دیابت می توانند بر سلامت استخوان تأثیر منفی بگذارند.
• داروها : مصرف طولانی مدت برخی داروها مانند کورتیکواستروئیدها داروهای ضد تشنج و داروهای مهارکننده پروتون پمپ (PPI) می تواند خطر پوکی استخوان را افزایش دهد.
• سبک زندگی : سیگار کشیدن و مصرف بیش از حد الکل نیز از عوامل خطر پوکی استخوان محسوب می شوند.

علائم و نشانه های مرتبط با ضعف استخوان

در مراحل اولیه ضعف استخوان معمولاً علائم مشخصی ندارد. اغلب افراد تا زمانی که دچار شکستگی استخوان نشوند از مشکل استخوانی خود آگاه نمی شوند. با این حال با پیشرفت کاهش تراکم استخوان ممکن است علائم و نشانه های زیر ظاهر شوند :

• درد استخوان : درد مبهم و مداوم در استخوان ها به ویژه در ناحیه کمر لگن یا زانوها. این درد ممکن است در هنگام تحمل وزن یا فعالیت بدنی تشدید شود.
• شکستگی های مکرر : شکستگی استخوان با ضربه خفیف یا حتی بدون هیچ ضربه ای (شکستگی خودبه خودی) می تواند نشانه ای از ضعف استخوان باشد. شکستگی های لگن ستون فقرات و مچ دست در افراد مبتلا به پوکی استخوان شایع تر است.
• کاهش قد : با گذشت زمان و فشردگی مهره های ستون فقرات قد فرد ممکن است کاهش یابد.
• قوز کمر (کیفوز) : ضعف مهره های ستون فقرات می تواند منجر به انحنای غیرطبیعی ستون فقرات و ایجاد قوز کمر شود.
• تغییر شکل ستون فقرات : علاوه بر قوز کمر ممکن است تغییرات دیگری در شکل ستون فقرات ایجاد شود.
• درد گردن : ضعف عضلات گردن و تغییر شکل ستون فقرات می تواند باعث درد گردن شود.
• مشکلات تنفسی : در موارد شدید پوکی استخوان تغییر شکل قفسه سینه می تواند ظرفیت ریه ها را کاهش داده و منجر به مشکلات تنفسی شود.

توجه داشته باشید که این علائم ممکن است به دلایل دیگری نیز ایجاد شوند و لزوماً نشان دهنده ضعف استخوان نیستند. با این حال در صورت تجربه هر یک از این علائم به ویژه اگر در معرض عوامل خطر پوکی استخوان قرار دارید مراجعه به پزشک برای بررسی دقیق تر ضروری است.

روش های تشخیص علمی و پزشکی ضعف استخوان

تشخیص دقیق ضعف استخوان و پوکی استخوان بر اساس ترکیبی از روش های بالینی و پاراکلینیکی انجام می شود. مهم ترین روش های تشخیصی عبارتند از :

• تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی : پزشک ابتدا در مورد سابقه پزشکی فرد از جمله سابقه خانوادگی پوکی استخوان بیماری های زمینه ای داروهای مصرفی و سبک زندگی سؤال می کند. سپس معاینه فیزیکی انجام می دهد تا علائم احتمالی ضعف استخوان مانند قوز کمر کاهش قد و درد استخوان را بررسی کند.
• سنجش تراکم استخوان (DEXA Scan) : اسکن DEXA (Dual-energy X-ray absorptiometry) دقیق ترین و رایج ترین روش برای اندازه گیری تراکم استخوان است. این اسکن از اشعه ایکس با دوز پایین برای اندازه گیری تراکم استخوان در نواحی مختلف بدن معمولاً لگن و ستون فقرات استفاده می کند. نتایج اسکن DEXA به صورت T-score گزارش می شود.
• T-score بالاتر از –۱ : تراکم استخوان طبیعی است.
• T-score بین –۱ تا –۲.۵ : نشان دهنده استئوپنی است (کاهش تراکم استخوان).
• T-score کمتر از –۲.۵ : نشان دهنده پوکی استخوان است.

اسکن DEXA روشی غیرتهاجمی سریع و با کمترین میزان اشعه است. این اسکن به طور معمول برای افراد بالای ۶۵ سال زنان یائسه زیر ۶۵ سال با عوامل خطر پوکی استخوان و افرادی که سابقه شکستگی استخوان دارند توصیه می شود.

• سونوگرافی کمی استخوان (Quantitative Ultrasound – QUS) : این روش از امواج صوتی برای ارزیابی تراکم استخوان معمولاً در ناحیه پاشنه پا استفاده می کند. سونوگرافی کمی استخوان نسبت به اسکن DEXA ارزان تر و در دسترس تر است اما دقت کمتری دارد و برای تشخیص قطعی پوکی استخوان توصیه نمی شود. این روش بیشتر برای غربالگری و شناسایی افراد در معرض خطر پوکی استخوان کاربرد دارد.
• آزمایش خون و ادرار : آزمایش های خون و ادرار برای بررسی سطح کلسیم ویتامین D فسفر هورمون پاراتیروئید (PTH) و نشانگرهای بازسازی استخوان انجام می شود. این آزمایش ها به پزشک کمک می کنند تا علل احتمالی ضعف استخوان را شناسایی کرده و وضعیت متابولیسم استخوان را ارزیابی کند. کمبود ویتامین D و کلسیم از علل شایع ضعف استخوان هستند که با آزمایش خون قابل تشخیص هستند.
• بیوپسی استخوان (Bone Biopsy) : در موارد نادر و پیچیده ممکن است بیوپسی استخوان برای بررسی دقیق تر ساختار استخوان و تشخیص بیماری های استخوانی خاص انجام شود. بیوپسی استخوان روشی تهاجمی است که در آن نمونه کوچکی از بافت استخوان برداشته شده و زیر میکروسکوپ بررسی می شود.

انتخاب روش تشخیصی مناسب بر اساس شرایط فردی هر بیمار و تشخیص پزشک تعیین می شود. در بسیاری از موارد اسکن DEXA به عنوان روش استاندارد برای تشخیص پوکی استخوان و ارزیابی خطر شکستگی توصیه می شود.

روش های درمانی ضعف استخوان (دارویی پزشکی و بالینی)

هدف اصلی درمان ضعف استخوان افزایش تراکم استخوان کاهش خطر شکستگی و بهبود کیفیت زندگی است. روش های درمانی مختلفی برای تقویت استخوان وجود دارد که بسته به شدت ضعف استخوان عوامل خطر و شرایط فردی بیمار توسط پزشک تجویز می شوند. این روش ها شامل :

درمان های دارویی

• مکمل های کلسیم و ویتامین D : همانطور که در ابتدا اشاره شد کلسیم و ویتامین D از مهم ترین مواد مغذی برای سلامت استخوان هستند. مکمل های این دو ماده مغذی به عنوان خط اول درمان و پیشگیری از ضعف استخوان در نظر گرفته می شوند.
• کلسیم : کلسیم ماده معدنی اصلی سازنده استخوان است. میزان توصیه شده روزانه کلسیم برای بزرگسالان معمولاً بین ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی گرم است که بسته به سن جنسیت و شرایط فردی متفاوت است. منابع غذایی غنی از کلسیم شامل لبنیات سبزیجات برگ سبز تیره بادام و ماهی های استخوانی مانند ساردین است. در صورت عدم دریافت کافی کلسیم از طریق رژیم غذایی مصرف مکمل کلسیم توصیه می شود. انواع مختلفی از مکمل های کلسیم در دسترس هستند از جمله کربنات کلسیم و سیترات کلسیم. کربنات کلسیم ارزان تر است و حاوی کلسیم بیشتری است اما برای جذب بهتر به اسید معده نیاز دارد و بهتر است همراه با غذا مصرف شود. سیترات کلسیم گران تر است اما راحت تر جذب می شود و می توان آن را با معده خالی مصرف کرد.
• ویتامین D : ویتامین D به جذب کلسیم از روده و رسوب آن در استخوان ها کمک می کند. همچنین نقش مهمی در عملکرد عضلات و حفظ تعادل دارد که به پیشگیری از زمین خوردن و شکستگی استخوان کمک می کند. میزان توصیه شده روزانه ویتامین D برای بزرگسالان معمولاً بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ واحد بین المللی (IU) است که بسته به سن شرایط فردی و سطح ویتامین D خون متفاوت است. نور خورشید منبع اصلی ویتامین D است اما بسیاری از افراد به دلیل زندگی در مناطق کم نور خورشید استفاده از کرم ضد آفتاب و سبک زندگی آپارتمان نشینی ویتامین D کافی از طریق نور خورشید دریافت نمی کنند. منابع غذایی ویتامین D محدود هستند و شامل ماهی های چرب مانند سالمون و زرده تخم مرغ می شوند. به همین دلیل مصرف مکمل ویتامین D برای بسیاری از افراد به ویژه در فصول سرد سال و مناطق کم نور خورشید توصیه می شود. انواع مختلفی از مکمل های ویتامین D در دسترس هستند از جمله ویتامین D۳ (کوله کلسیفرول) و ویتامین D۲ (ارگوکلسیفرول). ویتامین D۳ معمولاً بهتر جذب می شود و مؤثرتر است.

مصرف مکمل های کلسیم و ویتامین D باید تحت نظر پزشک و با توجه به نیازهای فردی انجام شود. مصرف بیش از حد کلسیم می تواند عوارضی مانند سنگ کلیه و یبوست ایجاد کند. مصرف بیش از حد ویتامین D نیز می تواند منجر به مسمومیت ویتامین D شود که علائمی مانند تهوع استفراغ ضعف و بی اشتهایی دارد.

• بیس فسفونات ها : بیس فسفونات ها دسته ای از داروها هستند که با کاهش فعالیت سلول های استئوکلاست تخریب استخوان را کاهش می دهند و به افزایش تراکم استخوان کمک می کنند. بیس فسفونات ها از داروهای اصلی درمان پوکی استخوان هستند و به شکل قرص خوراکی آمپول تزریقی وریدی و آمپول تزریقی زیر جلدی در دسترس هستند. انواع مختلفی از بیس فسفونات ها وجود دارد از جمله آلندرونات رزیدرونات ایباندرونات و زولدرونیک اسید.

بیس فسفونات های خوراکی معمولاً به صورت هفتگی یا ماهانه مصرف می شوند. باید با معده خالی و همراه با یک لیوان پر آب مصرف شوند و بیمار باید به مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پس از مصرف دارو از دراز کشیدن خودداری کند تا از تحریک مری جلوگیری شود. بیس فسفونات های تزریقی وریدی معمولاً سالانه یا هر ۶ ماه یک بار تزریق می شوند و نیاز به آمادگی خاصی ندارند. بیس فسفونات های تزریقی زیر جلدی هر ۳ ماه یک بار تزریق می شوند.

عوارض جانبی بیس فسفونات ها معمولاً خفیف است و شامل مشکلات گوارشی مانند سوزش معده تهوع و درد شکم درد عضلانی و مفصلی و علائم شبه آنفولانزا می شود. عارضه جانبی نادر اما جدی بیس فسفونات ها استئونکروز فک (مرگ بافت استخوان فک) است که بیشتر در افرادی که تحت جراحی دندان قرار می گیرند و دوزهای بالای بیس فسفونات دریافت می کنند دیده می شود.

• دنوزوماب : دنوزوماب داروی دیگری است که با مهار پروتئین RANKL فعالیت استئوکلاست ها را کاهش می دهد و به افزایش تراکم استخوان کمک می کند. دنوزوماب به صورت تزریق زیر جلدی هر ۶ ماه یک بار تجویز می شود. عوارض جانبی دنوزوماب مشابه بیس فسفونات ها است و شامل درد عضلانی و مفصلی عفونت و استئونکروز فک می شود.
• تری پاراتاید و آبالوپاراتاید : تری پاراتاید و آبالوپاراتاید داروهایی هستند که مشابه هورمون پاراتیروئید عمل می کنند و با تحریک سلول های استئوبلاست ساخت استخوان جدید را افزایش می دهند. این داروها به صورت تزریق زیر جلدی روزانه تجویز می شوند و معمولاً برای درمان پوکی استخوان شدید با خطر بالای شکستگی استفاده می شوند. دوره درمان با تری پاراتاید و آبالوپاراتاید محدود است (معمولاً تا ۲ سال) و پس از آن باید با داروهای دیگر مانند بیس فسفونات ها ادامه یابد. عوارض جانبی این داروها شامل افزایش سطح کلسیم خون سرگیجه و تهوع است.
• روموسوزوماب : روموسوزوماب داروی جدیدی است که با مهار پروتئین اسکلروستین همزمان تخریب استخوان را کاهش و ساخت استخوان را افزایش می دهد. روموسوزوماب به صورت تزریق زیر جلدی ماهانه به مدت ۱۲ ماه تجویز می شود و برای درمان پوکی استخوان شدید با خطر بالای شکستگی استفاده می شود. عوارض جانبی روموسوزوماب شامل درد مفاصل سردرد و افزایش خطر عوارض قلبی عروقی است و در افراد با سابقه بیماری های قلبی عروقی با احتیاط مصرف می شود.
• هورمون درمانی جایگزین (HRT) : در زنان یائسه کاهش سطح استروژن می تواند منجر به افزایش تخریب استخوان و پوکی استخوان شود. هورمون درمانی جایگزین (HRT) با جایگزینی استروژن از دست رفته می تواند به حفظ تراکم استخوان و کاهش خطر شکستگی کمک کند. با این حال HRT با خطراتی مانند افزایش خطر سرطان پستان سکته مغزی و لخته خون همراه است و معمولاً به عنوان خط اول درمان پوکی استخوان توصیه نمی شود. HRT ممکن است برای زنانی که علائم یائسگی دارند و در معرض خطر بالای پوکی استخوان قرار دارند تحت نظر پزشک و با در نظر گرفتن مزایا و معایب آن در نظر گرفته شود.

انتخاب داروی مناسب برای درمان ضعف استخوان باید توسط پزشک و با توجه به شرایط فردی بیمار شدت پوکی استخوان عوامل خطر سابقه پزشکی و ترجیحات بیمار انجام شود. درمان دارویی معمولاً همراه با تغییرات سبک زندگی مانند رژیم غذایی غنی از کلسیم و ویتامین D ورزش منظم و ترک سیگار و الکل توصیه می شود.

روش های غیردارویی و بالینی

علاوه بر درمان های دارویی روش های غیردارویی و بالینی نیز نقش مهمی در مدیریت ضعف استخوان و پیشگیری از شکستگی دارند :

• فیزیوتراپی و توانبخشی : فیزیوتراپی و توانبخشی برای تقویت عضلات بهبود تعادل و کاهش خطر زمین خوردن در افراد مبتلا به پوکی استخوان بسیار مهم است. تمرینات تقویتی تمرینات تعادلی و تمرینات تحمل وزن از جمله تمرینات مفید فیزیوتراپی هستند.
• استفاده از وسایل کمکی : استفاده از وسایل کمکی مانند عصا واکر و محافظ لگن می تواند به کاهش خطر زمین خوردن و شکستگی در افراد مبتلا به پوکی استخوان کمک کند.
• تغییرات محیط زندگی : ایجاد تغییرات در محیط زندگی برای کاهش خطر زمین خوردن مانند حذف موانع از مسیر حرکت استفاده از نور کافی نصب دستگیره در حمام و توالت و استفاده از کفپوش های غیر لغزنده توصیه می شود.

راهکارهای خانگی و توصیه های سبک زندگی برای تقویت استخوان

علاوه بر درمان های پزشکی اتخاذ سبک زندگی سالم و رعایت برخی راهکارهای خانگی می تواند به تقویت استخوان ها و پیشگیری از ضعف استخوان کمک کند :

• رژیم غذایی سالم و متعادل : رژیم غذایی غنی از کلسیم ویتامین D و سایر مواد مغذی ضروری برای سلامت استخوان مانند پروتئین ویتامین K منیزیم و فسفر بسیار مهم است.
• منابع غذایی کلسیم : لبنیات (شیر ماست پنیر) سبزیجات برگ سبز تیره (کلم بروکلی اسفناج) بادام کنجد ماهی های استخوانی (ساردین کیلکا) توفو غنی شده با کلسیم.
• منابع غذایی ویتامین D : ماهی های چرب (سالمون تن قزل آلا) زرده تخم مرغ قارچ های در معرض نور UV محصولات غنی شده با ویتامین D (شیر غلات صبحانه).
• سایر مواد مغذی : پروتئین (گوشت مرغ ماهی تخم مرغ حبوبات آجیل) ویتامین K (سبزیجات برگ سبز تیره روغن های گیاهی) منیزیم (آجیل دانه ها غلات کامل سبزیجات برگ سبز تیره) فسفر (لبنیات گوشت مرغ ماهی تخم مرغ آجیل حبوبات).
• قرار گرفتن در معرض نور خورشید : قرار گرفتن در معرض نور خورشید به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در روز ترجیحاً در ساعات میانی روز می تواند به تولید ویتامین D در بدن کمک کند. با این حال باید از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید و آفتاب سوختگی خودداری شود و استفاده از کرم ضد آفتاب در صورت لزوم توصیه می شود.
• ورزش منظم : ورزش منظم به ویژه ورزش های تحمل وزن مانند پیاده روی دویدن پریدن رقص وزنه برداری و ورزش های قدرتی برای تحریک ساخت استخوان و حفظ تراکم استخوان ضروری است. حداقل ۳۰ دقیقه ورزش تحمل وزن در بیشتر روزهای هفته توصیه می شود.
• ترک سیگار و محدود کردن مصرف الکل : سیگار کشیدن و مصرف بیش از حد الکل اثرات منفی بر سلامت استخوان دارند و خطر پوکی استخوان و شکستگی را افزایش می دهند. ترک سیگار و محدود کردن مصرف الکل به سلامت کلی بدن و سلامت استخوان ها کمک می کند.
• حفظ وزن مناسب : وزن کم و لاغری بیش از حد می تواند خطر پوکی استخوان را افزایش دهد. حفظ وزن مناسب و سالم با توجه به قد و ساختار بدنی برای سلامت استخوان ها مهم است.
• جلوگیری از زمین خوردن : اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از زمین خوردن به ویژه در افراد مسن بسیار مهم است. این اقدامات شامل بهبود تعادل تقویت عضلات استفاده از وسایل کمکی در صورت نیاز ایجاد تغییرات در محیط زندگی برای کاهش خطر زمین خوردن و بررسی منظم بینایی و شنوایی است.

روش های پیشگیری و اقدامات لازم برای حفظ سلامت استخوان

پیشگیری از ضعف استخوان و پوکی استخوان از دوران کودکی و نوجوانی آغاز می شود. اقدامات پیشگیرانه در طول زندگی شامل :

• دریافت کافی کلسیم و ویتامین D در طول زندگی : اطمینان از دریافت کافی کلسیم و ویتامین D از طریق رژیم غذایی و مکمل ها به ویژه در دوران رشد بارداری شیردهی یائسگی و سالمندی.
• فعالیت بدنی منظم از کودکی تا بزرگسالی : تشویق کودکان و نوجوانان به فعالیت بدنی منظم و ورزش های تحمل وزن. ادامه فعالیت بدنی منظم در بزرگسالی و سالمندی برای حفظ سلامت استخوان ها.
• رژیم غذایی سالم و متعادل در طول زندگی : مصرف رژیم غذایی غنی از مواد مغذی ضروری برای سلامت استخوان از جمله کلسیم ویتامین D پروتئین ویتامین K منیزیم و فسفر.
• اجتناب از عوامل خطر پوکی استخوان : ترک سیگار محدود کردن مصرف الکل مدیریت بیماری های زمینه ای که می توانند بر سلامت استخوان تأثیر بگذارند و مصرف داروهای استخوان ساز در صورت تجویز پزشک.
• غربالگری پوکی استخوان در افراد در معرض خطر : انجام اسکن DEXA برای سنجش تراکم استخوان در افراد بالای ۶۵ سال زنان یائسه زیر ۶۵ سال با عوامل خطر پوکی استخوان و افرادی که سابقه شکستگی استخوان دارند. تکرار اسکن DEXA بر اساس توصیه پزشک و شرایط فردی.
• مشاوره با پزشک در مورد سلامت استخوان : مراجعه منظم به پزشک برای بررسی سلامت استخوان ارزیابی خطر پوکی استخوان و دریافت توصیه های مناسب در مورد پیشگیری و درمان.

نتیجه گیری علمی و کاربردی

تقویت استخوان و پیشگیری از پوکی استخوان از اهمیت بالایی برای حفظ سلامت و کیفیت زندگی در طول عمر برخوردار است. مصرف مکمل های ویتامین D و کلسیم نقش کلیدی در این زمینه ایفا می کند اما باید تحت نظر پزشک و با توجه به نیازهای فردی انجام شود. علاوه بر مکمل ها داروهای مختلفی برای درمان پوکی استخوان در دسترس هستند که پزشک بر اساس شرایط بیمار مناسب ترین دارو را تجویز می کند.

سبک زندگی سالم شامل رژیم غذایی غنی از کلسیم و ویتامین D ورزش منظم قرار گرفتن در معرض نور خورشید و اجتناب از عوامل خطر پوکی استخوان نقش اساسی در حفظ سلامت استخوان ها دارد. پیشگیری از ضعف استخوان از دوران کودکی و نوجوانی آغاز می شود و باید در طول زندگی ادامه یابد.

مشاوره با پزشک و انجام غربالگری پوکی استخوان در افراد در معرض خطر از اقدامات ضروری برای تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر ضعف استخوان است.

پرسش و پاسخ

۱. آیا می توان کلسیم مورد نیاز بدن را فقط از طریق رژیم غذایی تامین کرد؟

بله در بسیاری از موارد می توان کلسیم مورد نیاز بدن را از طریق رژیم غذایی متعادل و غنی از منابع کلسیم تامین کرد. با این حال برخی افراد ممکن است به دلایل مختلف مانند عدم تحمل لاکتوز رژیم های غذایی محدود یا نیازهای افزایش یافته کلسیم (مانند دوران بارداری و شیردهی) نتوانند کلسیم کافی از طریق رژیم غذایی دریافت کنند و نیاز به مصرف مکمل کلسیم داشته باشند. برای اطمینان از دریافت کافی کلسیم توصیه می شود با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا میزان نیاز کلسیم شما را تعیین کرده و رژیم غذایی مناسبی را برای شما طراحی کنند.

۲. مصرف بیش از حد ویتامین D چه عوارضی دارد؟

مصرف بیش از حد ویتامین D می تواند منجر به مسمومیت ویتامین D شود. ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است و در بدن ذخیره می شود. مصرف دوزهای بسیار بالای ویتامین D (معمولاً بیشتر از ۴۰۰۰ IU در روز برای بزرگسالان) به مدت طولانی می تواند باعث افزایش سطح کلسیم خون (هیپرکلسمی) شود که علائمی مانند تهوع استفراغ ضعف بی اشتهایی یبوست درد شکم تشنگی زیاد تکرر ادرار گیجی و در موارد شدید نارسایی کلیه و آسیب به قلب و عروق دارد. برای جلوگیری از مسمومیت ویتامین D توصیه می شود مکمل ویتامین D را فقط با تجویز پزشک و در دوزهای توصیه شده مصرف کنید.

۳. در چه سنی باید نگران سلامت استخوان ها باشیم و اقدامات پیشگیرانه را شروع کنیم؟

نگرانی در مورد سلامت استخوان ها و شروع اقدامات پیشگیرانه باید از دوران کودکی آغاز شود. دوران کودکی و نوجوانی زمان مهمی برای ساخت استخوان های قوی و متراکم است. دریافت کافی کلسیم و ویتامین D فعالیت بدنی منظم و رژیم غذایی سالم در این دوران پایه گذار سلامت استخوان در بزرگسالی و سالمندی است. در بزرگسالی حفظ سبک زندگی سالم و اقدامات پیشگیرانه برای حفظ تراکم استخوان و جلوگیری از پوکی استخوان ادامه می یابد. غربالگری پوکی استخوان معمولاً از سن ۶۵ سالگی برای زنان و ۷۰ سالگی برای مردان توصیه می شود اما در افراد با عوامل خطر پوکی استخوان ممکن است غربالگری در سنین پایین تر نیز انجام شود.

تأکید مهم : اطلاعات ارائه شده در این مقاله جنبه عمومی دارد و جایگزین نظر متخصص نیست. برای تشخیص درمان و دریافت توصیه های فردی در مورد سلامت استخوان حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید.